یشم
یَشْم (jade)
سنگی نیمهقیمتی، متشکل از ژادییت[۱] با فرمول NaAlSi۲O۶ که نوعی پیروکسن[۲] است، یا نفریت[۳] با فرمول Ca۲ (Mg,Fe)۵ Si۸O۲۲ (OH,F)۲ که نوعی آمفیبول[۴] است. طیف رنگ آن علاوهبر بیرنگ، بسته به تناسب میزان آهن موجود در آن، دارای سایههایی از رنگهای سبز تا سیاه است. سختی یشم در مقیاس موس[۵] حدود ۵.۵ تا ۶.۵ است. یشم در آغاز عصر تمدن چین باستان کشف شد. چینیها آن را از ترکستان شرقی آوردند و هنر کندهکاری روی یشم را به اوج شکوفایی رساندند .اقوام اولمِک[۶]، آزتک[۷]، مایا[۸]، و مائوری[۹] نیز از یشم برای ساختن زینتآلات، برگزاری مناسک، و ساخت ابزار استفاده میکردند.