آپاچی
آپاچی (Apache)
بهمعنای «مرد جنگجو»، از قبایل سرخپوست امریکایی. تعداد آنان در اواخر قرن ۲۰م حدود ۲۲هزار نفر بوده و در گذشته از طریق شکار گاومیش[۱]، برداشت گیاهان وحشی خوراکی، کشت ذرت، و حمله به سایر قبایل در غرب امریکا امرار معاش میکردند. آپاچیها که از لحاظ فرهنگی به آپاچیهای غربی و شرقی تقسیم میشدند، همراه همسایگان خود، قبیلۀ ناواهو[۲]، بازماندههای سرخپوستان اَتابَسکی[۳] زبان بهشمار میروند، که در سال ۱۰۰۰م از کانادا به جنوب غربی ایالات متحده کوچ کردند. در قرون ۱۸ و ۱۹م به جنگجویان سوارکار شهرت داشتند. آپاچیها اکنون در قرارگاههای آریزونا[۴]، جنوب غربی اوکلاهما[۵] و نیومکزیکو[۶] زندگی میکنند. رهبران آپاچی از قبیل کوچیس[۷]، منگاس کلراداس[۸]، جرونیمو[۹]، و ویکتوریو[۱۰] در نیمۀ دوم قرن ۱۹م چهرههای شاخصی بودند. کوچیس، شدیدترین نبردهای سرخپوستان را علیه سفیدپوستان امریکا در ۱۸۶۱م آغاز کرد. در ۱۸۷۱ـ۱۸۷۳م شمار زیادی از آپاچیها تسلیم و به قرارگاههایی در آریزونا فرستاده شدند. اما تعداد بیشتری از مستقرشدن سر باز زدند و تا ۱۸۸۶م، که جنگجویان باقیمانده تسلیم شدند، نبرد آنها به رهبری جرونیمو و ویکتوریو ادامه یافت. قبیلۀ چیریکائوئا[۱۱]ی جرونیمو به فلوریدا[۱۲] و سپس آلاباما[۱۳] و در ۱۹۱۳م به اوکلاهما یا نیومکزیکو رفتند. آپاچیهای شرقی در قرارگاههای نیومکزیکو، و آپاچیهای غربی در قرارگاههای مرکز شرقی آریزونا مستقر شدند. بزرگترین قرارگاه در آریزونا، قرارگاه سانکارلوس سرخپوستان آپاچی[۱۴]، تأسیس در ۱۸۷۱م (جمعیت ۱۰,۵۰۰ نفر در ۱۹۹۴م) و قرارگاه فورت سرخپوستان آپاچی[۱۵] (جمعیت ۱۲هزار نفر در ۱۹۹۴م) بودند که ۱.۶ میلیون جریب وسعت دارند.