نان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Bread)

نان (bread)

نان

غذای حاصل از خمیر[۱] ورزدادۀ پخته یا مایه‌ای متشکل از آب و آرد غلات[۲]. معمولاً از گندم تهیه می‌شود. مواد دیگری نیز می‌توان به آن افزود. ممکن است خمیر ورنیامده یا ورآورده (معمولاً با خمیر ترش[۳]) باشد. قدمت نان، به‌‌عنوان یکی از مواد خوراکی اصلی انسان در بسیاری از تمدن‌ها، به آغاز کشت و زرع می‌رسد، و بعضی از اقوام شکارچی ـ کشاورز از آرد میوۀ بلوط[۴] یا هستۀ راش (آلش)[۵] نان تهیه می‌کردند. در بعضی جوامع بومی از سیب‌زمینی، موز و مانیوک[۶] نیز نان تهیه می‌کنند، اما نان، در بیشتر کشورها، از غلات تخمیر‌شده تهیه می‌شود؛ این نان پس از مخلوط‌‌شدن با آب تشکیل گلوتن[۷] (پروتئین آرد گندم) می‌دهد. نخستین نان، ورنیامده (فطیر) بود و از مخلوط آرد و آب تهیه می‌شد و برای خشک‌کردن، آن را بر سنگ‌های مسطح زیر نور خورشید پهن می‌کردند. نان ورآمده، نخستین‌بار، در زمان باستان در خاور نزدیک و مصر در اجاق‌های آجری شبیه کوره‌های سفالی تهیه ‌شد. خمیر ترش (خمیرمایه) گاز تولید می‌کند و خمیر را ورمی‌آورد. به‌طور سنتی، از آرد همۀ غلات، نظیر گندم، جو، چاودار و جو دوسر، با کیفیت‌های متفاوت، نان تهیه می‌شود. روندهای تولید کنونی با تغییر این شیوه، سبب افزایش سود و کاهش زمان تولید شده است. تخمیر[۸] را با استفاده از اسید اسکوربیک[۹] و بروماید پتاسیم[۱۰] با مواد عمل‌آور سریع آرد سرعت بخشیده‌اند. نان سفید از اواخر قرن ۱۹ تولید شد. غلتک‌های آسیاب، که جوانۀ گندم[۱۱] را از‌بین می‌برد، سبب جلب رضایت مصرف‌کننده از آرد مرغوب‌تر می‌شود، اما در همان حال فیبر (الیاف) مهم و محتوای مغذّیِ آن را نیز نابود می‌کند. امروزه، بعضی از مواد مغذی، نظیر ویتامین‌ها را، که در روند جدید تولید نان از‌بین می‌روند، به‌طور مصنوعی جایگزین می‌کنند.

 


  1. dough
  2. ground cereals
  3. yeast
  4. acorn
  5. beech
  6. cassava
  7. gluten
  8. fermentation
  9. ascorbic acid
  10. potassium bromide
  11. wheat germ