رده بندی (زیست شناسی)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Classification)

رده‌بندی (زیست‌شناسی)(classification)
در زیست‌شناسی، چینش موجودات زنده در سلسله‌مراتبی از گروه‌ها، بر پایۀ شباهت‌ آن‌ها. پایین‌ترین گروه را گونه می‌نامند. تعدادی از گونه‌ها جنس[۱] را پدید می‌آورند که در خانواده‌ها (تیره‌ها)[۲]، راسته‌ها[۳]، رده‌ها[۴]، شاخه‌ها[۵]، و سرانجام در سلسله‌ها[۶] جای می‌گیرند. در طبقه‌بندی گیاهان، گاهی به جای شاخه از بخش[۷] استفاده می‌کنند. نظام رده‌بندی بازتابی از خاستگاه تکاملی موجودات است. قدیمی‌ترین شیوۀ رده‌بندی رده‌بندی ظاهری[۸] است و هدف آن رده‌بندی موجودات زنده بر پایۀ حداکثر خصوصیات مشابه قابل مشاهده از قبیل ریخت‌شناسی، تشریح کالبد‌شناسی، فیزیولوژی[۹] و غیره است. فیلسوف یونانی، تئوفراستوس[۱۰]، این شیوه را در قرن ۴پ‌م برگزید و در آن زمان، گیاهان را به درختان، درختچه‌ها، درختچه‌های کوتوله، و علف‌ها تقسیم‌بندی کرد. آگاهی از نظریۀ تکاملی منجربه پیدایش رده‌بندی تبارزایشی[۱۱] شد. در این روش، دسته‌بندی موجودات زنده نشان‌دهندۀ روابط ژنتیکی (← ژنتیک) و تکاملی (← تکامل) است. گونه‌ها برطبق خصوصیات مشترکی که از نیاکان آن‌ها به ارث رسیده است، تقسیم‌بندی می‌شوند. باید دقت کرد که خصوصیات مشترک ناشی از تکامل همگرا[۱۲]، مانند بال‌های خفاش‌ها و پرندگان، معیار رده‌بندی در نظر گرفته نمی‌شوند. عملاً، بیشتر نظام‌های رده‌بندی امروزی از هر دو رده‌بندی ظاهری و تبارزایشی استفاده می‌کنند. در رده‌بندی کنونی، غالباًَ برای تجزیه و تحلیل شباهت بین موجودات زنده، ازجمله شباهت دی‌اِن‌اِی آن‌ها، از رایانه‌ها استفاده می‌کنند. هم‌نیایی[۱۳] شیوۀ نوین تبارزایشی است که در آن، برای رده‌بندی گونه‌ها برطبق خصوصیات مشتق از یک نیای مشترک و بر مبنای شیوه‌ای عینی و دقیق، استفاده می‌کنند. این روش غالباً تجزیه و تحلیل رایانه‌ای صورت می‌گیرد.

 


رده بندی جانداران
گروه تعداد گونه
ویروس‌ها 2000
باکتری‌ها و سیانوباکتری‌ها 4000
قارچ‌ها وگلسنگ‌ها 69000
جلبک‌ها 27000
خزه‌ها 24000
سرخس‌ها 11000
نهاندانگان 700
گیاهان گلدار 250000
جمع 382000
تک یاختگان 31.000
اسفنج‌ها 5000
مرجان‌ها ومدوزها 9000
کرم‌های پهن 12000
نرم‌تنان 55000
بندپایان 875000
حشرات 750000
سخت پوستان 40000
خارپوستان 6000
مهره داران 44000
ماهی‌ها 19000
دوزیستان 4200
خزندگان 6300
پرندگان 9000
پستانداران 4000
جمع کلی 14580
  1. genus
  2. families
  3. orders
  4. classes
  5. phyla
  6. kingdoms
  7. division
  8. phenetic classification
  9. Physiology
  10. Theophrastus
  11. Phylogenetic
  12. convergent evolution
  13. cladistics