انگلیسی، معماری
اِنگلیسی، معماری (English architecture)
سبک‌های اصلی در معماری انگلیسی عبارت‌اند از آنگلوساکسونی[۱]، نورماندیایی[۲]، گوتیک انگلیسی آغازین[۳] (که صومعۀ وست‌مینستر[۴] نمونه‌ای از آن است)، گوتیک مزیّن[۵]، گوتیک قائم[۶] (قرن ۱۵م)، تودوری[۷] (نامی که بیشتر به بناهای ساخته شده از ۱۴۸۵ تا ۱۵۵۸م در سبک بومی اطلاق می‌شود)، دورۀ جیمز دوم[۸]، استوارت[۹] (شامل سبک‌های رنسانس[۱۰] و ملکه آن[۱۱])، جورجی[۱۲]، احیای گوتیک[۱۳] قرن ۱۹، مدرن و پسامدرن[۱۴].
معماری آنگلوساکسونی (قرن ۵ـ۱۱م). بخش عمدۀ آثار معماری این دوره، که با چوب بنا شده بود، ازمیان رفته است. برج‌های سنگی باقی‌مانده از کلیساها، ازجمله ارلز بارتون[۱۵]، ظاهراً تقلیدی از فنون ساختمان‌سازی با چوب با «سنگ‌چین‌های بلند و کوتاه» و قوس‌های قوچ‌بند[۱۶] است.
معماری نورماندیایی (قرون ۱۱ـ۱۲م). ویلیام فاتح[۱۷] یک برنامۀ بزرگ ساختمان‌سازی را راه‌اندازی کرد، و سبک رومانسک (رومی‌وار)[۱۸]، شامل قوس‌های دورتمام[۱۹] (قوس رومی)، ستون‌های استوانه‌ای عظیم و دیوارهای قطور را به‌کار گرفت. در کلیسای جامع دارِم[۲۰] (ح ۱۰۹۳ـ۱۱۳۰م)، تاق‌های تویزه‌دار[۲۱]، اختراع مهمی در اروپا بود که در پیدایش سبک گوتیک نقش داشت.
معماری گوتیک. از مشخصات سه دورۀ اصلی گوتیک، یعنی گوتیک انگلیسی آغازین، گوتیک مزیّن، و گوتیک قائم، عبارت‌اند از طرح پنجره‌ها، به‌ویژه ابداع تاق‌بندی و پشت‌بندی[۲۲]، که در آن دیوارهای قطور و تاق‌های نیم‌استوانه‌ای سنگین، پشت‌بندهای تخت، و پنجره‌های باریک قرن ۱۲م، جای خود را به پشت‌بندهای برجسته‌تر و دیوارهای نازک‌تر مابین آن‌ها، و تاق‌های نازک‌تر متّکی به تویزه‌های سنگی و پنجره‌های بسیار وسیع‌تر پرشده با مشبّک‌کاری (توری‌کاری)[۲۳] داده‌اند. معماری گوتیک انگلیسی آغازین (اواخر قرن ۱۲ـ اواخر قرن ۱۳م) در کلیساهای جامع ولز[۲۴]، لینکلن، و سالزبری[۲۵] به‌اوج شکوفایی خود در انگلستان رسید ـ سبکی ساده و موزون با پنجره‌های سرنیزه‌ای[۲۶]، ابزارهای کنده‌کاری عمیق، و میل‌ستون[۲۷]های باریک از جنس مرمر پوربک[۲۸].
معماری رنسانس انگلیسی (قرن ۱۷ـ اوایل قرن ۱۸). اینیگو جونز با طراحی کوئینز هاوس[۲۹]، گرینویچ (۱۶۱۶ـ۱۶۳۵)، و بنکوئتینگ هاوس[۳۰]، وایتهال[۳۱] (۱۶۱۹ـ۱۶۲۲)، فضای شهرستانی را متحوّل ساخت. سبک پالادیووار[۳۲] محض، در میان بناهای نیمه‌چوبی و برجک[۳۳]های لندنِ ژاکوبی پدیدار شد. کریستوفر رن نوعی سبک باروک[۳۴] متعادل را پدید آورد که نشان از تأثیر رنسانس فرانسوی داشت؛ کلیسای جامع سنت پل[۳۵] (۱۷۱۰ـ۱۶۷۵)، لندن، از آن جمله است. نیکولس هوکسمور، و جان وَنبرو نوعی سبک باروک نمایشی ابداع کردند.
معماری جورجی (قرن ۱۸ـ اوایل قرن ۱۹). لرد برلینگتون[۳۶]، در واکنش دربرابر معماری باروک، سبک پالادیووار محض اینیگو جونز را احیا کرد؛ چیزویک هاوس[۳۷] در لندن (۱۷۲۵ـ۱۷۲۹)، نمونه‌ای است از آن دست. با ساخت خانه‌های ساده و متناسب در کنار خانه‌های بزرگ ییلاقی، در اطراف خیابان‌ها و میادین موزون، نوعی معماری شهری پدید آمد. نیمۀ دوم قرن شاهد در‌هم‌آمیختن تأثیرات باستانی[۳۸] و نئوکلاسیک[۳۹] بود که در کار رابرت آدام[۴۰] در کدلستون هال[۴۱] (۱۷۵۹ـ۱۷۷۰) به‌صورتی استادانه تجلّی یافته است. جان نَش[۴۲]، نئوکلاسی‌سیسم را به قرن جدید انتقال داد؛ ازجمله طرح‌هایش ریجنت استریت[۴۳] در لندن (آغاز در۱۸۱۱) درخور ذکر است. با آغاز دورۀ ویکتوریایی[۴۴]، نئوکلاسی‌سیسم به سبک احیای یونانی[۴۵] فضل‌فروشانه‌ای تبدیل شد که موزۀ بریتانیا[۴۶] (۱۸۲۳ـ۱۸۴۷) از آن جمله است.
معماری قرن ۱۹. در این قرن، سبک‌های کلاسیک[۴۷]، گوتیک، و شیوۀ خشک ویکتوریایی، در «نبرد سبک‌ها[۴۸]» بودند: سبک گوتیک با ساختمان‌های پارلمان[۴۹] (۱۸۴۰ـ۱۸۶۰) و سبک رنسانس با عمارت وزارت امور خارجه[۵۰] (۱۸۶۰ـ۱۸۷۵). در همین احوال، پیشرفت‌های شگرف در مهندسی، و نیاز به انواع جدید ساختمان، همچون ایستگاه راه‌آهن، ماهیّت این مجادله را تغییر داد. ساختمان پیش‌ساختۀ کریستال پالاس[۵۱] (۱۸۵۰ـ۱۸۵۱) اثر جوزف پاکستون[۵۲] نظرگیرترین بنای این دوره بود. فیلیپ وب[۵۳] و نورمن شاو[۵۴]، از معماران پیرو جنبش هنرها و صنایع دستی[۵۵]، سادگی و نوسازی متأثر از ویلیام ماریس[۵۶] را به‌ارمغان آوردند.
قرن ۲۰. نورمن شاو، سبک باروک امپراتوری را ابداع کرد. پس از جنگ جهانی اول، به‌ویژه در ساخت بناهای دولتی دهلی نو[۵۷] (۱۹۱۲ـ۱۹۳۱) به‌وسیلۀ لاچنز، بار دیگر کلاسی‌سیسم تسلّط یافت. غالباً تأثیر اسکاندیناویایی ناب در این آثار مشهود است، ساختمان آر آی بی اِی[۵۸]، در لندن (۱۹۳۲ـ۱۹۳۴)، با گرایش‌های مدرنیستی‌اش از آن جمله به‌شمار می‌رود. جنبش مدرن[۵۹] را به‌تمامی، مهاجرانی همچون برتولت لوبتکین[۶۰] از کشورهای اروپایی به انگلستان آوردند؛ لوبتکین بنیادگذار گروه معماری تکتون[۶۱] بود که باغ وحش لندن (۱۹۳۴ـ۱۹۳۸) را طراحی کرد. بُعد اجتماعی نیرومند معماری قرن ۲۰ انگلستان، بیش از هر جا در جنبش شهرهای جدید تجلّی یافته است. ساخت ولوین گاردن سیتی[۶۲] در ۱۹۱۹ آغاز شد و پس از جنگ جهانی دوم به پایان رسید. آخرین شهر از مجموعۀ شهرهای جدید، با نام میلتون کینز[۶۳]، در ۱۹۶۷ طراحی شد. اخیراً معماران انگلیسی دوباره شهرت بین‌المللی یافته‌اند؛ ازجمله نورمن فاستر و ریچارد راجرز، در ساختمان لویدز[۶۴] (۱۹۷۹ـ۱۹۸۴) به سبک های‌تک[۶۵] در لندن نوآوری کردند.
- ↑ Anglo-Saxon
- ↑ Norman
- ↑ Early English
- ↑ Westminster Abbey
- ↑ Decorated Gothic
- ↑ Perpendicular
- ↑ Tudor
- ↑ Jacobean
- ↑ Stuart
- ↑ Renaissance
- ↑ Queen Anne
- ↑ Georgian
- ↑ Gothic Revival
- ↑ postmodern
- ↑ Earls Barton
- ↑ triangular arches
- ↑ William the Conqueror
- ↑ Romanesque style
- ↑ round arches
- ↑ Durham Cathedral
- ↑ ribbed
- ↑ buttressing
- ↑ tracery
- ↑ Wells
- ↑ Salisbury
- ↑ lancet
- ↑ shaft
- ↑ Purbeck
- ↑ Queen's House
- ↑ Banqueting House
- ↑ Whitehall
- ↑ Palladianism
- ↑ turret
- ↑ baroque
- ↑ St Paul's Cathedral
- ↑ Lord Burlington
- ↑ Chiswick House
- ↑ Antiquarian
- ↑ neoclassical
- ↑ Robert Adam
- ↑ Kedleston Hall
- ↑ John Nash
- ↑ Regent Street
- ↑ Victorian
- ↑ Greek Revival
- ↑ British Museum
- ↑ classic
- ↑ Battle of the Styles
- ↑ Houses of Parliament
- ↑ Foreign Office
- ↑ Crystal Palace
- ↑ Joseph Paxton
- ↑ Philip Webb
- ↑ Norman Shaw
- ↑ Arts and Crafts Movement
- ↑ William Morris
- ↑ New Delhi
- ↑ RIBA
- ↑ Modern Movement
- ↑ Bertholdt Lubetkin
- ↑ Tecton
- ↑ Welwyn Garden City
- ↑ Milton Keynes
- ↑ Lloyd's Building
- ↑ high-tech