رخساره
رُخساره (facies)
توده‌ای از چینه‌های سنگی[۱]، با مشخصه‌های یکسان، و معمولاً نشان‌دهندۀ محیط تشکیل سنگ‌ها. از این اصطلاح برای توصیف محیط سازند[۲] یا ویژگی‌های مشترک سنگ‌هایی که رخساره را تشکیل می‌دهند نیز استفاده می‌کنند. عوارض معرّف یک رخساره ممکن است شامل مجموعه‌های سنگواره[۳]، توالی لایه‌های سنگی یا وجود کانی[۴]های خاص باشند. سنگ‌هایی رسوبی[۵]، که هم‌زمان رسوب کرده اما معرّف رخساره‌های متفاوتی‌اند، به یک واحدِ گاه‌چینه‌شناختی[۶] تعلق دارند (← چینه‌شناسی)، اما همین سنگ‌ها ممکن است به واحدهای سنگ‌چینه‌شناختی[۷] متفاوتی تعلق داشته باشند. مثلاً ماسۀ کناره در همان زمانی ته‌نشین می‌شود که گِل در برون‌کرانه[۸]ای دورتر. ماسۀ کناره سرانجام به ماسه‌سنگ[۹]، اما گِل به پلمه‌سنگ (شیل[۱۰]) تبدیل خواهد شد. چینه‌های ماسه‌سنگ و شیلِ حاصل دو رخسارۀ متفاوت تشکیل می‌دهند که یکی معرّف محیط ساحل و دیگری نشان‌دهندۀ محیط برون‌کرانه است و هر دو در یک زمان تشکیل شده‌اند. بنابراین، ماسه‌سنگ و شیل به یک واحدِ گاه‌چینه‌شناختی، اما به واحدهای متفاوت سنگ‌چینه‌شناختی تعلق دارند. مجموعه‌ای از مشخصه‌ها که در واحدِ گاه‌چینه‌شناختیِ مفروض یک رخساره را از دیگری متمایز می‌کنند، برای تفسیر تغییرات موضعی در محیط‌هایی که هم‌زمان وجود داشته‌اند به‌کار می‌رود. تغییرات محیط را می‌شود از ویژگی‌های متفاوتی استنتاج کرد. رخساره‌ای در یک توده سنگ ممکن است متشکل از سنگ‌آهک[۱۱] متخلخل، حاوی موجودات آبسنگ‌ساز[۱۲]، باشد که در موقعیت زیستی‌شان به سنگواره تبدیل شده‌اند. این رخساره ممکن است در راستای عرضی رفته‌رفته به رخساره‌ای با شیب تند، متشکل از خرده‌سنگ‌های حاصل از آبسنگ (ریف)، تبدیل شود، و رخسارۀ اخیر نیز به حوضه‌ای بین آبسنگی، حاصل از سنگ‌آهک رُسی، تبدیل می‌شود. با بررسی تغییرات رخساره، سیلاب‌های باستانی و جابه‌جا شدن ساحل را نیز مطالعه می‌کنند.