فاینمن، ریچارد (۱۹۱۸ـ۱۹۸۸)

فایْنْمَن، ریچارْد (۱۹۱۸ـ۱۹۸۸)(Feynman, Richard)

فايْنْمَن، ريچارْد

ریچارْد فایْنْمَن Richard Feynman
زادروز	نیویورک 1918م
درگذشت	1988م
ملیت	امـریـکایی
تحصیلات و محل تحصیل	مؤسسۀ فناوری ماساچوست و دانشگاه پرینستون
شغل و تخصص اصلی	فـیزیـک‌دان
آثار	درس گفتارهای فاینمن در زمینۀ فیزیک(1963)؛ زندگی‌نامۀ خودنوشتش در 2 جلد با عنوان مطمئناً شوخی می‌کنید آقای فاینمن!؛ برای شما چه اهمیتی دارد که دیگران چه فکر می‌کنند؟ (1988)
گروه مقاله	فیزیک و مکانیک
جوایز و افتخارات	جایزه نوبل فیزیک (1965) مشترکاً با جولیان شوئینگر و سین ـ ایتیرو توموناگا؛ بنـیان‌گـذار الکترودینامیک کوانتومی

فـیزیـک‌دان امـریـکایی و بنـیان‌گـذار الکترودینامیک کوانتومی. به‌سبب تحقیق در زمینۀ نظریۀ تابش، مشترکاً با جولیان شوئینگر و سین ـ ایتیرو توموناگا، به جایزه نوبل فیزیک ۱۹۶۵ دست یافت. فاینمن از بسیاری جهات، ازجمله در زمینۀ نظریۀ کوارک و ماهیت نیروی هسته‌ای ضعیف، به پیشبرد فیزیک ذرات بنیادی کمک کرد. فاینمن برای نمایش برهم‌کنش‌های بین ذرات در الکترودینامیک کوانتومی، و نشان‌دادن چگونگی جابه‌جایی ذرات از نقطه‌ای به نقطۀ دیگر در فضا‌ـ‌ زمان، به‌روش ساده و دقیقی دست یافت که به نمودار فاینمن معروف شد. با هر نمودار، قواعدی برای محاسبۀ احتمال برهم‌کنش نمایش‌داده‌شده به‌دست می‌آید. نظریۀ اَبَرشارگی یا جریان بی‌اصطکاک در هلیوم مایع را در اوایل دهۀ ۱۹۵۰ عرضه کرد. با همکاری موری گِل‌‌مَن، فیزیک‌دان امریکایی، برهم‌کنش ضعیف را بررسی و دربارۀ نیروی قوی تحقیق کرد. همچنین پیش‌بینی کرد که پروتون و نوترون از ذرات بنیادی نیستند، اکنون این دو ذره را متشکل از کوارک می‌دانند. در نیویورک زاده شد و در مؤسسۀ فناوری ماساچوست و دانشگاه پرینستون درس خواند. طی جنگ جهانی دوم، در زمینۀ رفتار نوترون‌ها در انفجارهای اتمی در لوس ‌آلاموسِ نیومکزیکو به تحقیق پرداخت. از ۱۹۵۰ تا پایان عمر، استاد فیزیک نظری انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا (کَلْتِک) بود. از اعضای کمیتۀ تحقیق در زمینۀ فاجعۀ شاتل فضایی چلنجر بود (۱۹۸۶) و علت حادثه را نقص بست‌های لاستیکی موشک بالابرندۀ شاتل اعلام کرد. درس گفتارهای فاینمن در زمینۀ فیزیک (۱۹۶۳) به اثری کلاسیک بدل شد. همچنین، زندگی‌نامۀ خودنوشتش را در ۲ جلد، با عنوان مطمئناً شوخی می کنید آقای فاینمن! و برای شما چه اهمیتی دارد که دیگران چه فکر می‌کنند؟ (۱۹۸۸) چاپ و منتشر کرد.

---