فوگل، هرمان (۱۸۴۲ـ۱۹۰۷)
فوگِل، هِرْمان (۱۸۴۲ـ۱۹۰۷)(Vogel, Hermann)
اخترشناس آلمانی، و کاشف ستارههای دوتایی طیفی[۱]. با اندازهگیری اثر دوپلر[۲] در خطوط طیفی ستارهها، بهمنظور تعیین سرعت آنها، به اختلافنظر دربارۀ اعتبار نظریۀ کریستیان دوپلر[۳] پایان داد که به بررسی حرکتهای موجود در عالم میپرداخت. در لایپزیگ[۴] زاده شد. همانجا درس خواند و در ۱۸۶۳، در رصدخانۀ آن شهر آغاز بهکار کرد. از ۱۸۸۲، سرپرست رصدخانۀ تازۀ تأسیس پوتسدام[۵]، در نزدیکی برلین، بود. فوگل بهشدت در زمینۀ خصوصیات طیفشناختی[۶] سیارهها، سحابی[۷]ها، روشناییهای شمالی[۸]، دنبالهدارIII[۹] ۱۸۷۱، و خورشید کار میکرد و طیف ۴هزار ستاره را بررسی کرد. او از طیف نورسنجی[۱۰] برای بررسی نواختر دجاجه ۱۸۷۶[۱۱] استفاده کرد و نتایج کارش نخستین گواه تغییر طیف نواختر[۱۲] طی مرحلۀ کمفروغشدن را فراهم آورد. همچنین، از طیفهای عکاسی برای تهیۀ فهرستنامۀ[۱۳] ستارهها استفاده کرد و روشی عکاسی برای تعیین دقیق سرعتهای شعاعی[۱۴] ستارهها ابداع کرد. کشف دوتاییهای طیفی فوگل ناشی از بررسی جابهجایی خطوط طیفی ستارههای رأسالغول[۱۵] و سماک اَعزَل[۱۶] بود. در آن زمان، ندیم[۱۷]های این دو ستارۀ دوتایی گرفتی[۱۸] با وسایل اُپتیکی بهصورت اشیای جداگانه تشخیصپذیر نبودند. فوگل با استفاده از طیف نگارهای خود ابعاد سامانۀ ستارۀ دوتایی رأسالغول، قطر هر دو ستاره، سرعت مداری، و جرم کل سامانه را بهدست آورد و در ۱۸۸۹، فاصلۀ این دو مؤلفه را تعیین کرد.