فوگل، هرمان (۱۸۴۲ـ۱۹۰۷)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Hermann Vogel)

فوگِل، هِرْمان (۱۸۴۲ـ۱۹۰۷)(Vogel, Hermann)
اخترشناس آلمانی، و کاشف ستاره‌های دوتایی طیفی[۱]. با اندازه‌گیری اثر دوپلر[۲] در خطوط طیفی ستاره‌ها، به‌منظور تعیین ‌سرعت آن‌ها، به اختلاف‌نظر دربارۀ اعتبار نظریۀ کریستیان دوپلر[۳] پایان داد که به بررسی حرکت‌های موجود در عالم می‌پرداخت. در لایپزیگ[۴] زاده شد. همان‌جا درس خواند و در ۱۸۶۳، در رصدخانۀ آن شهر آغاز به‌کار کرد. از ۱۸۸۲، سرپرست رصدخانۀ تازۀ تأسیس پوتسدام[۵]، در نزدیکی برلین، بود. فوگل به‌‌شدت در زمینۀ خصوصیات طیف‌شناختی[۶] سیاره‌ها، سحابی[۷]ها، روشنایی‌های شمالی[۸]، دنباله‌دارIII[۹] ۱۸۷۱، و خورشید کار می‌کرد و طیف ۴هزار ستاره را بررسی کرد. او از طیف نورسنجی[۱۰] برای بررسی نواختر دجاجه ۱۸۷۶‌[۱۱] استفاده کرد و نتایج کارش نخستین گواه تغییر طیف نواختر[۱۲] طی مرحلۀ کم‌فروغ‌شدن را فراهم آورد. همچنین، از طیف‌های عکاسی برای تهیۀ فهرست‌نامۀ[۱۳] ستاره‌ها استفاده کرد و روشی عکاسی برای تعیین دقیق سرعت‌های شعاعی[۱۴] ستاره‌ها ابداع کرد. کشف دوتایی‌های طیفی فوگل ناشی از بررسی جابه‌جایی خطوط طیفی ستاره‌های رأس‌الغول[۱۵] و سماک اَعزَل[۱۶] بود. در آن زمان، ندیم[۱۷]های این دو ستارۀ دوتایی گرفتی[۱۸] با وسایل اُپتیکی به‌صورت اشیای جداگانه تشخیص‌پذیر نبودند. فوگل با استفاده از طیف نگارهای خود ابعاد سامانۀ ستارۀ دوتایی رأس‌الغول، قطر هر دو ستاره، سرعت مداری، و جرم کل سامانه را به‌دست آورد و در ۱۸۸۹، فاصلۀ این دو مؤلفه را تعیین کرد.

 


  1. spectroscopic binary
  2. Doppler effect
  3. Christian Doppler
  4. Leipzig
  5. Potsdam
  6. spectroscopic properties
  7. nebulae
  8. northern lights
  9. comet III
  10. spectrophotometry
  11. Nova Cygni 1876
  12. nova
  13. Catalogue
  14. radial velocities
  15. Algol
  16. Spica
  17. components
  18. eclipsing binary star