مانویلی، شیوه
.jpg)
مانوئِلی، شیوۀ (Manueline style)
سبکی که در اواخر دورۀ گوتیک[۱] در پرتغال پاگرفت، و نامش را از مانوئل اول[۲]، پادشاه پرتغال (سلطنت ۱۴۹۵ـ۱۵۲۱)، گرفت. در این دوره معمارانی همچون دیوگو بوئیتاک[۳]، و ژوائون د کاشتیلیو[۴]، بناهایی با عناصر تزیینی بسیار پیچیده ساختند، که اغلب شبیه صدف و مرجان یا طناب‌های پرگره ماهیگیران بودند. نخستین عمارتی که به سبک مانوئلی ساخته شد، کلیسای عیسی[۵] (اتمام در ۱۴۹۸م) در سِتوبال[۶]، جنوب لیسبون، بود که برای اولین بار جرز[۷]هایی با ستونک[۸]های گیس‌بافت در آن به‌کار رفت. باشکوه‌ترین ساختمان مانوئلی، کلیسا و صومعۀ سانتا ماریا[۹] (شروع ۱۵۰۲) در بِلِم[۱۰] بود. این بنا با ۲۴.۴ متر ارتفاع و شبستانی[۱۱] با سه راهرو، کمترین پشت‌بند[۱۲] را دارد. در کلیسای مسیح در تومار[۱۳] (بازسازی ح ۱۵۱۰ـ۱۵۱۴)، پنجره‌های مانوئلی زیبایی با تزیینات پرتفصیل حجمی از شکل‌های دریایی ساخته شده است. در این بنا گرایش به جزئیات عجیب‌وغریب، ظهور باروک[۱۴] را بشارت می‌دهد.