پنجشنبه حکم
پنجشنبۀ حُکْم (Maundy Thursday)
در تقویم مسیحی، پنجشنبۀ هفتۀ مقدس[۱] منتهی به عید فصح یا قیام[۲]. شستن پای زائران در این روز، به یاد عیسی مسیح که پای حواریان را میشست، از قرن ۴م تا ۱۷۵۴ رسم بود. در بریتانیا شاهان تا زمان ویلیام سوم[۳] آن را بهجای میآوردند و هماکنون نیز شاه هر ساله «پول حکم[۴]» را به فقرا میدهد. نام «حکم» اشاره دارد به این حکم عیسی به حواریانش در شام آخر[۵] که به یکدیگر محبت کنند (یوحّنا[۶] ۳۴:۱۳). پیش از شام، او با شستن پای آنان، کاری که خدمتکاران میکردند، محبت مسیحی را به آنان نشان میدهد. در بعضی مذاهب مسیحی در شب پنجشنبۀ حکم مراسمی ویژۀ افخارستیا[۷] (عشای ربانی[۸]، قربانی مقدس) برگزار میکنند و کشیش[۹] پای دوازده نفر را به نشانۀ حواریان مسیح میشوید. انجیل مَرقُس[۱۰] نقل میکند که عیسی در شام آخری که با حواریانش خورد، نان را جسم و شراب را خون خود خواند (۱۴: ۲۲ـ۲۴). برای مسیحیان[۱۱] این سرمشق مسیح شاید مهمترین عمل عبادی در مسیحیت باشد. پس از افخارستیا روی سکوی قربانگاه را از هر پارچه و شیئی دیگر خالی میکنند و به یاد دعا خواندن عیسی در باغ جَتسَیمانی[۱۲] در شبی که دستگیر شد همه در سکوت دست به دعا برمیدارند.