مک باین، جیمز ویلیام (۱۸۸۲ـ۱۹۵۳)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از McBain, James William)

مَکْ‌بایْن، جِیْمز ویلیام (۱۸۸۲ـ۱۹۵۳)(McBain, James William)

متخصص کانادایی شیمی‌فیزیک. تحقیقات عمده‌اش در زمینۀ محلول‌های کلوئیدی[۱]، مخصوصاً محلول‌های صابونی[۲]، بود. در چتم نیوبرانزویک زاده شد و در دانشگاه تورنتو درس خواند. مدت کوتاهی را نیز در لایپزیگ آلمان گذراند. از ۱۹۰۶، در دانشگاه بریستولِ انگلستان کار می‌کرد و در ۱۹۱۹، در آن‌جا استاد شد. در ۱۹۲۶، به امریکا رفت و استاد دانشگاه استانفورد کالیفرنیا شد. در اوایل ۱۹۱۰، نشان داد که محلول‌های آبیِ صابون‌هایی مثل سدیم پالمیتات[۳] رسانه‌های الکترولیتی[۴] خوبی‌اند. او وجود حامل شدیداً متحرکی را با بار منفی مسلم فرض کرد. این حامل، یون کمکی[۵] یا ذرۀ باردار یونی[۶] است. همچنین، برای شناسایی خصوصیات ترمودینامیکی محلول‌های صابونی، روشی را براساس پایین‌ترین نقطۀ شبنم پیش‌نهاد داد. مک‌باین ثابت کرد فاز سطحی[۷] در محلول‌های ساده تک‌لایه[۸] نیست، بلکه زیرلایه‌های جهت‌داری نیز در زیر این لایۀ صابونی وجود دارد. وسیله‌ای نیز برای تعیین اجزای سازندۀ این لایه‌ها طراحی کرد. هنگام جذب سطحی بخار و گازها در جامدات، ممکن است فرآیند‌های گوناگونی هم‌زمان صورت گیرد. جذب سطحیِ فیزیکی[۹]، جذب سطحیِ شیمیایی[۱۰]، و نفوذ[۱۱] گاز و بخار در جامد از آن جمله‌اند. مک‌باین واژۀ عام جذب سطحی[۱۲] را به همۀ این موارد تعمیم داد. ترازوی فنری مک‌باین ـ باکر[۱۳] وسیله‌ای است که کمیت و سرعت جذب سطحی را به‌صورت پیوسته ثبت می‌کند.

 


  1. colloidal solutions
  2. soap solutions
  3. sodium palmitate
  4. electrolytic conductors
  5. association ion
  6. ionic micelle
  7. surface phase
  8. monolayer
  9. physical sorption
  10. chemisorption
  11. permeation
  12. absorption
  13. The McBain-Bakr Spring balance