قانون تناوب
قانون تَناوُب (Periodic law)
اصلی که بنابر آن، خواص شیمیایی و فیزیکی عناصر تابعی تناوبی از تعداد پروتون‌های آن‌هاست. این مفهوم را نخستین بار دیمیتری مندلیف در ۱۸۶۹ پیش نهاد. در آن زمان، او از جرم اتمی نسبی به جای تعداد پروتون بهره برد. تلاش‌های مشابهی نیز برای قاعده‌مندکردن خواص شیمیایی عناصر صورت گرفت. در ۱۸۱۷، یوهان دوبرینز، در ۱۸۶۳، جان نیولاندز، و در ۱۸۶۴، لوتار مه‌یر به قوانین مشابهی دست یافتند. یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای قانون تناوب توانایی این قانون برای پیش‌گویی خواص شیمیایی و فیزیکی معینی برای عناصر کشف‌نشده و ترکیبات ناشناخته‌ای بود که بعدها رفته‌رفته به‌صورت تجربی کشف شدند (← جدول_تناوبی_عناصر). مندلیف این قانون را مستقل از دیگران کشف و طی نظریه‌ای اعلام کرد. روش مندلیف بدین صورت بود که عناصر را برحسب افزایش جرم اتمی آن‌ها طبقه‌بندی کرد، ولی هرگاه خواص دو عنصر را مشابه می‌دید، آن‌ها را زیر هم قرار می‌داد. به این ترتیب، ردیف‌های افقی دورۀ تناوب و ردیف‌های عمودی مجموعۀ عناصر مشابه را در خود جای می‌دادند. بعدها، براثر تغییر اساس طبقه‌بندی عناصر از اوزان اتمی (جرم اتمی) به اعداد اتمی، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی عناصر را تابع تناوب اعداد اتمی آن‌ها دانستند.