فسفر
(تغییرمسیر از Phosphorus (chemistry))
فُسْفُر (phosphorus)
مشتق از فسفروس[۱] یونانی به‌معنای کم‌تحمل. عنصری غیر فلزی[۲] و شدیداً فعال، با نماد P، عدد اتمی ۱۵، جرم اتمی نسبی[۳] ۳۰.۹۷۳۸. در طبیعت به‌صورت فسفات[۴]، عموماً به‌شکل کانی[۵] آپاتیت[۶]، یافت می‌شود و برای حیات حیوانات و گیاهان ضروری است. ترکیبات فسفر در کودها، مواد شیمیایی آلی متنوع، کبریت‌ها، مواد آتش‌بازی، و در فولاد و شیشه به‌کار می‌روند. در ۱۶۷۴، اولین‌بار کیمیاگر آلمانی، هنینگ براند[۷]، فسفر را شناسایی و آن را از اوره[۸] تهیه کرد. این عنصر سه شکل آلوتروپیک[۹] دارد: یک پودر سیاه، یک جامد مومی به رنگ زرد ـ سفید که خود‌به‌خود در هوا آتش می‌گیرد و گاز سمی پنتواکسید فسفر[۱۰] تولید می‌کند، و یک پودر قرمز ـ قهوه‌ای که نه سمی است و نه خود‌به‌خود می‌سوزد.