انقلاب روسیه (۱۹۰۵)
انقلاب روسیه (۱۹۰۵)(Russian Revolution, 1905)
انقلاب سیاسی مردم روسیه (۱۹۰۵ـ۱۹۰۶). در اطراف و داخل سنپترزبورگ متمرکز بود و به انقلابهای فوریه و اکتبر ۱۹۱۷ انجامید. در ۲۲ ژانویۀ ۱۹۰۵ هزاران تن از کارگران اعتصابی غیرمسلح بهسوی کاخ زمستانی تزار نیکلای دوم[۱]، واقع در سنپترزبورگ، راهپیمایی کردند و خواهان اصلاحات شدند. اما سربازان با تیراندازی بهطرف جمعیت بسیاری از آنان را کشتند. پس از کشتارِ «یکشنبۀ خونین[۲]»، انقلاب نیروی بیشتری یافت و در اکتبر ۱۹۰۵ به اعتصابی عمومی انجامید که سراسر کشور را فلج کرد. انقلابیون در سنپترزبورگ شورایی با نام «شورای نمایندگان کارگران[۳]» تشکیل دادند. پس از آن، نیکلای دوم[۴] حق تصویب یا رد لوایح قانونی را به دوما[۵] (مجلس) اعطا کرد. اگرچه این اقدامات لیبرالها را راضی کرد، انقلاب همچنان ادامه و گسترش یافت و در دسامبر ۱۹۰۵، که ارتش قیام بزرگِ مردم را درهم شکست، به اوج خود رسید.