ساباتیه، پل (۱۸۵۴ـ۱۹۴۱)

ساباتیِه، پُل (۱۸۵۴ـ۱۹۴۱)(Sabatier, Paul)

ساباتيِه، پُل

شیمی‌دان فرانسوی. در ۱۸۹۷ دریافت که در صورت عبور مخلوطی از اتیلن و هیدروژن از روی ستون نیکل داغ، اتیلن به اتان تبدیل می‌شود. بعدها نشان داد که می‌توان از نیکل برای کاتالیزکردن بسیاری از واکنش‌های شیمیایی استفاده کرد. در ۱۹۱۲، جایزۀ نوبل شیمی را به‌سبب کشف روش هیدروژن‌دارکردن کاتالیزوری ترکیبات آلی به‌دست آورد. ساباتیه در کارکاسون اود زاده شد و در دانشسرای عالی پاریس درس خواند. از ۱۸۸۴، در تولوز استاد بود. با همکاری دستیارش، آبه ژان باپتیست سندرن (۱۸۵۶ـ۱۹۳۶)، روش کاتالیستی نیکل را برای هیدروژن‌دارکردن ترکیبات آروماتیک و غیراشباع دیگر به‌کار برد و متان را از طریق هیدروژن‌دارکردن مونواکسید کربن سنتز کرد. بعدها نشان داد که در دماهای بالاتر، از این کاتالیزور می‌توان برای هیدروژن‌زدایی استفاده کرد و توانست آلدهیدها را از الکل‌های اولیه، و کتونها را از الکل‌های ثانویه تهیه کند. ساباتیه بعدها نحوۀ استفاده از کاتالیزورهای اکسیدی، ازجمله اکسید منگنز، سیلیکا، و آلومینا، را کشف کرد. کاتالیزورهای متفاوت اغلب محصولاتی متفاوت با مواد آغازکننده تولید می‌کنند. مثلاً از الکل‌های اولیه با آلومینا الفین‌ها (الکن‌ها) به‌دست می‌آید، درحالی‌که با کاتالیزور مس آلدهیدها تولید می‌شوند.

 

---