شقاق
شِقاق (schism)
جدایی رسمی به سبب اختلاف عقیده در میان پیروان مسیحیت. برخی از نمونههای آن عبارتاند از دودستگی نهایی بین کلیسای کاتولیک رومی و کلیسای ارتدوکس شرق[۱] در ۱۰۵۴م، شقاق کبیر[۲] (۱۳۷۸ـ۱۴۱۷م) در کلیسای کاتولیک رومی، انشعاب کاتولیکهای قدیم مخالف اصل عصمت پاپ[۳] در ۱۸۷۹، و انشقاق بر سر استفاده از قدّاس ترانتی لاتین[۴] در ۱۹۸۸. نخستین جدایی بزرگ در کلیسای مسیحی با تجزیۀ امپراتوری روم به دو بخش شرقی و غربی از ۳۹۵م آغاز شد. بین پاپ، رئیس کلیسا در رم[۵]، و بطریق[۶]، رئیس کلیسا در قسطنطنیه[۷] پایتخت امپراتوری روم شرقی یا بیزانس[۸]، اختلاف افتاد و دو مورد اصلی اختلاف یکی جایگاه پاپ و اختیارات او و دیگری بند فیلیوک[۹] در اعتقادنامۀ نیقیه[۱۰] بود. در ۱۰۵۴م کاردینال هومبرتوس[۱۱]، نمایندۀ پاپ، بطریق قسطنطنیه میخائیل کرولاریوس[۱۲] را به دلیل جلوگیری از اتحاد امپراتور بیزانس با پاپ تکفیر کرد. کرولاریوس نیز در مقابل کاردینال را تکفیر کرد و بدینسان جدایی نهایی بین کلیسای ارتُدوکس شرق و کلیسای کاتولیک رومی غرب اتفاق افتاد.