شکسپیر، ویلیام (۱۵۶۴ـ ۱۶۱۶)
ویلیام شکسپیر William Shakespeare | |
---|---|
زادروز |
استرتفورد ـ آپان ـ ایون ۱۵۶۴م |
درگذشت | ۱۶۱۶م |
ملیت | انگلیسی |
تحصیلات و محل تحصیل | مدرسۀ زبان |
شغل و تخصص اصلی | نمایشنامهنویس |
شغل و تخصص های دیگر | شاعر |
آثار |
رومئو و ژولیت و رویای شب نیمۀ تابستان اُتللو، شاه لیر، و مکبث |
گروه مقاله | ادبیات غرب |
خویشاوندان سرشناس | آن هتاوی (همسر) |
شکسپیر، ویلیام (۱۵۶۴ـ ۱۶۱۶)(Shakespeare, William)
نمایشنامهنویس و شاعر انگلیسی. نمایشنامههای او را که به شعر آزاد[۱] و بخشهایی به نثر[۲] نوشته شده، کلاً به نمایشنامههای غنایی[۳]، همچون رومئو و ژولیت[۴] و رویای شب نیمۀ تابستان[۵]؛ کمدیهایی، مانند کمدی اشتباهات[۶]، هر طور که بخواهید[۷]، هیاهوی بسیار برای هیچ[۸]، و چشم در برابر چشم[۹]؛ نمایشنامههای تاریخی[۱۰]، نظیر هنری ششم[۱۱] (در سه بخش)، ریچارد سوم[۱۲]، و هنری چهارم[۱۳] (در دو بخش)، که غالباً خرد سیاسی بدبینانه را نشان میدهند؛ و تراژدیهایی همچون هملت[۱۴]، اُتللو[۱۵]، شاه لیر[۱۶]، و مکبث[۱۷] میتوان تقسیم کرد. غزل[۱۸]های پُرشماری نیز سرود. شکسپیر در استرتفورد ـ آپان ـ ایون[۱۹] بهدنیا آمد و پسر یک تاجر پارچههای پشمی بود؛ از مدرسۀ زبان فارغالتحصیل شد، و در ۱۵۸۲، با آن هتاوی[۲۰] ازدواج کرد. از این ازدواج صاحب سه فرزند شد. شکسپیر، تا ۱۵۹۲ در لندن در مقام بازیگر و نمایشنویس تثبیت شد، و از ۱۵۹۴ عضو مُهم گروه بازیگران لُرد چمبرلین[۲۱] بود. در ۱۵۹۸، این گروه تماشاخانه یا تئاتر دائمی خود را تخریب کرد، و تئاتر گلوب[۲۲] را در ساوتوارک[۲۳] ساخت. در ۱۶۰۳، گروه بازیگران لُرد چمبرلین به کینگزمن[۲۴] تبدیل شد. در این زمان، شکسپیر که نمایشنامهنویس اصلی گروه و از مدیران تجاری آنجا بود به بازیگری نیز ادامه داد. در ۱۶۱۰، به استرتفورد بازگشت و در ۲۳ آوریل ۱۶۱۶ درگذشت؛ او را در محراب کلیسای هولی ترینیتی (تثلیث مقدس[۲۵])، در استرتفورد، بهخاک سپردند. نمایشنامههای اولیه او در سالهای ۱۵۸۹ـ۱۵۹۴، حاکی از حضور نویسندهای جوان بود که شیوههای هنری خود را فرا میگیرد و با بهکارگیری قالبها (فرمها)[۲۶]ی گوناگون، تجربه کسب میکند. این نمایشنامهها عبارتاند از سه بخش از هنری ششم، کُمدیهای کمدی اشتباهات، رامکردن زن سرکش[۲۷]، و دو نجیبزادۀ ورونایی[۲۸]؛ تیتوس آندرونیکوس[۲۹] تراژدی انتقام ملهم از آثار سنکا[۳۰]؛ و ریچارد سوم. پس از نمایشنامههای غنایی رومئو و ژولیت، رویای شب نیمۀ تابستان، و ریچارد دوم[۳۱] (که به کشف رابطۀ میان زندگی خصوصی فرد با جامعه میپردازد) در سالهای ۱۵۹۴ـ۱۵۹۷، نمایشنامههای شاه جان[۳۲] (که باز هم کاوشی است در طنزها و مسائل سیاست) و تاجر ونیزی[۳۳] (۱۵۹۶ـ۱۵۹۷) را نوشت. نمایشنامههای فالستافی[۳۴] از ۱۵۹۷ تا ۱۶۰۰، مانند هنری چهارم (بخشهای اول و دوم، که دنیای مضحک میخانه را در کنار محظورات و مسئولیتهای موجود در سلطنت و جاهطلبی سیاسی قرار میدهند)، هنری پنجم (تصویری از شاه هال[۳۵] همچون یک سرباز ـ پادشاه آرمانی)، و زنان سرخوش وینزر[۳۶] (که گویند به درخواست الیزابت اول نوشته شد تا عشق فالستاف را نشان دهد)، آوازهاش را بهاوج رساندند. در ۱۵۹۹، یولیوس سزار[۳۷] را نوشت (که با تمرکز بر درونمایه و پیرنگی محوری، دسیسه برای بهقتلرساندن سزار، و تقابل میان رقیبان سیاسی، که در آن هرکس که بیرحمتر است برنده میشود، از دیگر تراژدیهای بزرگ او پیشی گرفت). این دوره با نمایشنامههای بذلهگویانه غنایی هیاهوی بسیار برای هیچ، هرطور که بخواهید و شب دوازدهم[۳۸] (ح ۱۵۹۸ـ۱۶۰۱)، بهپایان رسید. با نمایشنامۀ هملت، دورۀ تراژدیهای بزرگ اُتللو، شاه لیر، مکبث، تیمون آتنی[۳۹]، آنتونی و کلئوپاترا[۴۰]، و کوریولانوس[۴۱] (که قهرمانش براثر احساس خدشهدارشدن آبرویش به جدالی مصیبتبار با رومیان تن میدهد) آغاز میشود (۱۶۰۱ـ۱۶۰۸). این دورۀ تاریک در کُمدیهای تروئیلوس و کرسیدا[۴۲] (که کاوشی کنایهآمیز در مفهوم شرف شهسواری در ارتباط با رفتار جنسی و جنگ میان یونان و تروآ[۴۳] است)، آن خوب است که پایانش نیکوست[۴۴]، و چشم در برابر چشم (ح ۱۶۰۱ـ۱۶۰۴) نیز انعکاس دارد. داستان زمستان[۴۵] (که بازسازی داستان عاشقانۀ رقیبی حسود بهنام رابرت گرین[۴۶] بود)، و طوفان[۴۷] جزو نمایشنامههای عاشقانه کامل[۴۸] یا نمایشنامههای دوران آرامش[۴۹] اواخر کار نویسندگی او دستهبندی میشوند. در ۲۰۰ سال اول پس از مرگش، نمایشنامههای شکسپیر بهصورت کوتاه یا تجدیدنظرشده اجرا میشدند (چنانکه به نمایش شاه لیر نیم تیت[۵۰]، پایانی شاد داده شد)، تا آنکه در قرن ۱۹، با ارزیابی انتقادی آثار ساموئل کولریج[۵۱] و ویلیام هزلیت[۵۲]، متنهای اصلی احیا شدند. بررسی نمایشنامههای شکسپیر در قرن حاضر، با مطالعۀ مفصّل جنبههای مختلفی چون زبان، ساختار شرایط تئاتری معاصر، و زمینۀ اجتماعی و فکری آثارش صورت تحلیلی به خود گرفته است. نمایشنامههای او را جان همیگ[۵۳] و هنری کاندل[۵۴]، دو تن از همکاران اسبق شکسپیر در گروه کینگز، در کتاب اول[۵۵] (۱۶۲۳) گردآوری و ویرایش کردند. چاپهای بعدی این اثر در ۱۶۳۱، ۱۶۶۴، و ۱۶۸۵، بهترتیب با عناوین کتاب دوم[۵۶]، کتاب سوم[۵۷]، و کتاب چهارم[۵۸] انتشار یافتند.
عنوان | سال | عنوان لاتین |
---|---|---|
تاریخی | ||
هنری ششم | 1590ـ1592 | Henry VI |
ریچارد سوم | 1593 | Richard III |
ریچارد دوم | 1595 | Richard II |
هنری چهارم | 1597ـ 1598 | Henry IV |
هنری پنجم | 1598 | Henry V |
تراژدی | ||
تیتوس آندرونیكوس | 1590ـ1592 | Titus Andronicus |
رومئو و ژولیت | 1597 | Romeo and Juliet |
یولیوس سزار | 1599ـ1600 | Julius Caesar |
هملت | 1600 | Hamlet |
اتللو | 1604 | Otello |
شاه لیر | 1605 | King Lear |
مكبث | 1605 | Macbeth |
آنتونی و كلئوپاترا | 1607 | Anthony and Cleopatra |
پریكلس | 1608 | Pericles |
سیمبلین | 1609 | Cymbeline |
كوریولانوس | 1608 | Coriolanus |
تیمون آتنی | 1608 | Timon of Athens |
كمدی | ||
دو نجیبزاده ورونایی | 1592 | The Two Gentleman of Verona |
رام كردن زن سركش | 1594 | The Taming of the Shrew |
رنج بیهوده عشق | 1594 | Love's Labor's Lost |
كمدی اشتباهات | 1594 | Comedy of Errors |
رؤیای شب نیمه تابستان | 1595 | Midsummer Night's Dream |
تاجر ونیزی | 1596 | The Merchant of Venice |
هرطور كه بخواهید | 1599 | As you like it |
زنان سرخوش وینزور | 1597ـ1600 | Merry Wives of Windsor |
هیاهوی بسیار برای هیچ | 1599 | Much Ado Abouth Nothing |
شب دوازدهم | 1599 | Twelfth Night |
تروئیلوس و كرسیدا | 1601 | Troilus and Cressida |
آن خوب است كه پایانش نیكوست | 1602 | All's Well that Ends Well |
كلوخانداز را پاداش سنگ است | 1604 | Measure for Measure |
داستان زمستان | 1611 | Winter's Tale |
طوفان | 1612 | Tempest |
- ↑ blank verse
- ↑ prose
- ↑ lyric plays
- ↑ Romeo and Juliet
- ↑ A Midsummer Night’s Dream
- ↑ The Comedy of Errors
- ↑ As You Like It
- ↑ Much Ado About Nothing
- ↑ Measure For Measure
- ↑ historical plays
- ↑ Henry VI
- ↑ Richard III
- ↑ Henry IV
- ↑ Hamlet
- ↑ Othello
- ↑ King Lear
- ↑ Macbeth
- ↑ sonnet
- ↑ Stratford-upon-Avon
- ↑ Anne Hathaway
- ↑ Lord Chamberlain’s Company
- ↑ Globe Theatre
- ↑ Southwark
- ↑ King’s Men
- ↑ Holy Trinity
- ↑ form
- ↑ The Taming of the Shrew
- ↑ The Two Gentlemen of Verona
- ↑ Titus Andronicus
- ↑ the Senecan revenge tragedy
- ↑ Richard II
- ↑ King John
- ↑ The Merchant of Venice
- ↑ The Falstaff plays
- ↑ King Hall
- ↑ The Merry Wives of Windsor
- ↑ Julius Caesar
- ↑ Twelfth Night
- ↑ Timon of Athens
- ↑ Antony and Cleopatra
- ↑ Coriolanus
- ↑ Troilus and Cressida
- ↑ Troy
- ↑ All’s Well That Ends Well
- ↑ The Winter’s Tale
- ↑ Robert Green
- ↑ The Tempest
- ↑ Romance play
- ↑ reconciliation plays
- ↑ Nahum Tate
- ↑ Samuel Coleridge
- ↑ William Hazlitt
- ↑ John Hemige
- ↑ Henry Condell
- ↑ First Folio
- ↑ Second Folio
- ↑ Third Folio
- ↑ Fourth Folio