واترسون، جان (۱۸۱۱ـ۱۸۸۳)
واتِرْسون، جان (۱۸۱۱ـ۱۸۸۳)(Waterston, John)
فیزیک‌دان اسکاتلندی. از ۱۸۴۳ تا ۱۸۴۵، ویژگی اصلی نظریۀ جنبشی گازها[۱] را برای اولین‌بار تدوین کرد. همچنین، در ۱۸۷۵ توانست دمای خورشید را برآورد کند. در ادینبورگ[۲] زاده شد و در همان‌جا درس خواند. در ۱۸۳۳، برای نقشه‌برداری خطوط راه‌آهن به لندن منتقل شد و سپس، در بخش نقشه‌برداری مناطق آبی و ساحلی در وزارت دریاداری مشغول کار شد. در ۱۸۳۹، در سمت مربی کارآموزان شرکت هند شرقی به بمبئی هندوستان اعزام شد. در ۱۸۷۵، به ادینبورگ بازگشت و همۀ وقتش را صرف تلاش‌های پژوهشی کرد. نادیده گرفتن و ردشدن مکرر کارهای پژوهشی‌اش منجربه انزوای او از جامعۀ علمی شد. اولین مقالۀ علمی‌اش را در ۱۹سالگی منتشر کرد که حاکی از الگوی پیشنهادی او برای توضیح نیروی گرانشی[۳]، بدون نیاز به استفاده از اصل موضوع اثرگذاری کنش از دور، بود. در ۱۸۴۳، کتابی دربارۀ دستگاه عصبی نوشت و در آن تلاش کرد نظریۀ مولکولی را در فیزیولوژی به‌کار ببرد. این کتاب چند ویژگی اصلی نظریۀ جنبشی گازها و ازجمله این فکر را مطرح می‌کرد که دما و فشار با حرکت مولکول‌ها ارتباط دارند. در مقاله‌ای که در ۱۸۴۵ به انجمن سلطنتی بریتانیا تسلیم کرد، نظریۀ جنبشی را کامل‌تر تدوین کرد. اما این مقاله پذیرفته نشد و به این ترتیب، پیشرفت در این زمینه حدود پانزده سال به تأخیر افتاد. او در زمینه‌های صوت، مویینگی[۴]، گرمای نهان[۵]، و حیطه‌های گوناگون نجوم هم مقالات دیگری نوشت.