ولف، کریستیان (۱۶۷۹ـ۱۷۵۴)
وُلْف، کِریسْتیان (۱۶۷۹ـ۱۷۵۴)(Wolff, Christian)
فیلسوف خردگرا[۱] و ریاضی‌دان آلمانی. در برسلاو[۲] (اکنون وروتسلاف[۳]، لهستان) متولد شد، در دانشگاه ینا[۴] تحصیل کرد و در ۱۷۰۶ استاد ریاضیات و حکمت طبیعی دانشگاه هاله[۵] شد. آموزه‌های خردگرایانۀ وُلف به‌تدریج با عقاید مذهبیِ عده‌ای از همکاران دانشگاهی وی در تعارض شدید قرار گرفتند. در ۱۷۲۱ در ضمن یکی از سخنرانی‌هایش به اصول بدیهی[۶] اخلاقیِ کنفوسیوس[۷] اشاره کرد و آن‌ها را دلیلی دانست بر این‌که عقل آدمی می‌تواند با تلاش‌های خود در رسیدن به حقیقتِ اخلاقی توفیق یابد. درنتیجه، در ۱۷۲۳ به‌سبب الحاد[۸] و جبرگرایی[۹] از پروس[۱۰] تبعید شد. به هسه[۱۱] رفت و تا ۱۷۴۰ در دانشگاه ماربورگ[۱۲]تدریس کرد. در آن سال فردریک دوم، پادشاه پروس، وُلف را به هاله فراخواند و در آن‌جا در ۱۷۴۳ رئیس دانشگاه شد. فلسفۀ وُلف صورت تغییریافته‌ای است از نظام فلسفی‌ای که گوتفرید ویلهلم لایب‌نیتس[۱۳]، فیلسوف آلمانی، در انداخت. وُلف، اگرچه اندیشمند مبتکری نبود، در مقام فیلسوفی مدوّن‌کننده و نظم‌دهنده بسیار اهمیت داشت. کتاب اندیشه‌های خردمندانه دربارۀ خدا، جهان و روان‌های آدمیان[۱۴] (۱۷۱۹) ازجملۀ نوشته‌های متعدد اوست.