ابن خفیف شیرازی، محمد ( ـ شیراز ۳۷۱ق)

محمد بن خفیف شیرازی;
زادروز	شیراز;
درگذشت	شیراز ۳۷۱ق
ملیت	ایرانی
نام‌های دیگر	ابوعبدالله بن خفیف
شغل و تخصص اصلی	عارف
فعالیت های مهم	مؤسس سلسلۀ خفیفیه
نام اصلی	ابوعبدالله‌ محمد بن ‌خفيف ‌بن ‌اَسفكُشاذ (اسفكشار) ضبّی‌
گروه مقاله	عرفان

ابن خَفیف شیرازی، محمد ( ـ شیراز ۳۷۱ق)

(ابوعبدالله‌ محمد بن ‌خفيف ‌بن ‌اَسفكُشاذ (اسفكشار) ضبّی‌ یا ابوعبدالله بن خفیف معروف به شیخ الاسلام، شیخ المشایخ و شیخ کبیر) از عارفان و مشایخ صوفیۀ ایرانی و مؤسس سلسلۀ خفیفیه از طرف مادر نیشابوری و پدرش درشمار سرداران عمرولیث بوده است. در شیراز به‌دنیا آمد و بیشتر عمر خود را در همان‌جا گذرانید. در فروع شافعی‌مذهب بود. به علوم ظاهری عالم بود و در علوم صوفیانه استاد. طریقت را از رُوَیم و جریری و ابن عطاء و طاهر مقدسی فراگرفت و هرچند جُنَید را ندید، اما سخت او را بزرگ می‌داشت. با حلّاج نیز مصاحبتی داشته است. او را در حال و علم و خُلق برترین شیخ روزگار خود دانسته‌اند و نیز در کثرت تألیفات در میان مشایخش ستوده‌اند. شاگردش، ابوالحسن دیلمی سیرت‌الشیخ‌الکبیر را در اخلاق و سیرت او نوشته است. این نگاشته به فارسی ترجمه شده و به‌چاپ نیز رسیده است. در شیراز ساختمان کوچکی بر فراز قبر او ساخته‌اند.