بندرآباد
بُندِرآباد
روستایی با آب‌وهوای گرم و خشک در ۳۷کیلومتری شمال غرب شهر یزد و هفت‌کیلومتری جادۀ یزد به نائین، واقع در بخش مرکزی شهرستان اشکذر استان یزد. از روستاهای قدیمی استان است و در تلفظ محلی به آن «بُندُروا» گویند. بنای آن را در تاریخ افسانه‌ای یزد به «بندار» از امرای پادشاهان عجم نسبت می‌دهند. اهمیت تاریخی این آبادی بیشتر به شخصیت شیخ تقی‌الدین دادا، عارف مشهور قرن ۷ق، مربوط می‌شود. او در این روستا خانقاه و مسجدی ساخته و آن مکان را مرکزی برای پیرامون خود قرار داده بود. مرگ این عارف به تاریخ ۷۰۰ق در بندرآباد است. او را در خانقاه خود به‌خاک سپردند. اما پس از چند روز پیکر او را به یزد انتقال دادند.
مسجد بندرآباد به سبک مساجد قرن ۸ق ساخته شده است. این مسجد گنبدی آجری، محرابی گچبری شده و منبری با کاشی‌های معرق دارد و از بناهای دیدنی این روستاست. بقعه و مقبرۀ سلطان محمودشاه فرزند شیخ تقی‌الدین دادا که از عرفای مشهور منطقه است و قسمتی از آن را ریگ روان پوشانده است نیز از دیگر اماکن مهم تاریخی روستاست. امامزاده‌ای به نام امامزاده سید حسین در کنار بقعۀ سلطان محمودشاه واقع شده است. مسجد جامع روستا نیز که در نزدیکی بقعۀ سلطان محمودشاه قرار دارد دارای جاشمعی قدیمی است که از آثار کهن مسجد محسوب می‌شود. این مسجد گنبدی بلند دارد و بر منبر آن تاریخ ۸۰۹ق نگاشته شده است. روستای بندرآباد در منطقه‌ای دشتی قرار دارد و پیرامون آن را تپه‌های شنی فرا گرفته‌اند.