حازمی، حسن بن عقیل
حازمی، حسن بن عقیل ( -1819م) Hasan bin Aqil Al-Hazemi
فقیه یمنی. برای تحصیل علوم دینی به شهر زبید رفت و پس از اتمام تحصیلات، به عنوان مفتی آن شهر انتخاب شد. وی رویکردی ظاهرگرایانه و حدیث‌گرایانه داشت و همانند ابن حزم و ابن قیم فتوا به وجوب قصر در هرگونه مسافرت دراز و کوتاه داد. او علمای استان سلیمانی یمن را از تدریس فقه منع و به جای آن ملزم به یادگیری حدیث کرد. میان وی و حسین بن علی بن محمد حازمی بر سر موضوع بنای گنبد و بارگاه برای قبور بحثی درگرفت. حسین بن علی معتقد به جواز بنای گنبد بود و به فتوای امام احمد بن یحیی و نوه‌اش امام شرف‌الدین استناد کرد. حسن بن عقیل در پاسخ وی گفت که قرآن مسلمانان را به پیروی از سنت پیامبر (ص) دستور داده است و نه آن بخش از آرای علما که نادرست به نظر می‌رسد. آن‌گاه به حدیثی از امام علی (ع) استناد کرد که می‌گوید پیامبر (ص) ما را از زیباسازی و چراغ روشن کردن بر سر قبور نهی فرمود. حتی خود امام علی بر سر قبر پیامبر گنبد بنا نکرد. با این که حسن بن عقیل زیدی‌مذهب بود، اما در موضوع یاد شده و حدیث‌گرایی و ظاهر‌گرایی‌اش متأثر از مذهب مالکی است.
وی تا سال 1819 در منصب قضاء زبید بود و زمانی که خلیل پاشا (والی عثمانی) به یمن رفت، گروهی از رقبای حسن بن عقیل سعایت او را پیش وی کردند. خلیل پاشا حسن را به مقرش در ابوعریش فراخواند و با این که با وی بدرفتاری نکرد و به او اجازه بازگشت داد، به فرماندار زبید دستور داد تا با وی بدرفتاری کند. فرماندار زبید وی را تحت شکنجه قرار داد تا این که بر اثر شکنجه از دنیا رفت.