خطیبی، پرویز (تهران ۱۳۰۲ـ لوس آنجلس ۱۳۷۲ش)
پرویز خطیبی (تهران ۱۳۰۲ـ لوس‌آنجلس ۱۳۷۲ش)
| پرویز خطیبی | |
|---|---|
| زادروز |
تهران ۱۳۰۲ش |
| درگذشت | لوس آنجلس ۱۳۷۲ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | شاعر، ترانه‌سرا، پیش‌پرده‌نویس و پیش‌پرده‌خوان، نویسنده |
| شغل و تخصص های دیگر | بازیگر تئاتر و سینما، طنزنویس، و روزنامه‌نگار |
| آثار | خاطرات هنرمندان |
| گروه مقاله | ادبیات فارسی |
(نام اصلی: محمدجعفر خطیبی نوری) شاعر، ترانه‌سرا، پیش‌پرده‌نویس و پیش‌پرده‌خوان، نویسنده و بازیگر تئاتر و سینما، طنزنویس، و روزنامه‌نگار ایرانی. مشهورترین نویسندۀ ایرانی در زمینه‌های اجتماعی‌انتقادی در ۵۰ سال گذشته بوده است. از ۱۴سالگی همکاری با مجلۀ ادبی توفیق را آغاز کرد و در ابتدای دهۀ ۱۳۲۰ با فعالیت متعدد در زمینه‌های گوناگون مشهور شد. در ابتدا با نگارش و خواندن پیش‌پرده‌های سیاسی‌انتقادی و درگیری با نیروهای پلیس، و سپس با نمایش‌های کمدی و خوانندگی در رادیو تهران و بازیگری به‌همراه جمشید شیبانی، مجید محسنی و عزت‌الله انتظامی، در تهران مشهور شد. بعد از سفر به فستیوال جوانان در بخارست (۱۳۳۲) و دستگیری در بندر انزلی و تحمل زندان به دلیل گرایش‌های چپی، روزنامه‌اش، حاجی‌بابا، نیز تعطیل شد و او به تهیه‌کنندگان فیلم‌های ایرانی پیوست؛ هم‌زمان، کار ترانه‌سرایی برای آهنگ‌سازان و خوانندگان روز و نمایش‌نامه‌نویسی را ادامه داد. در اواخر دهۀ ۱۳۴۰، چند سریال تلویزیونی نیز نوشت ولی از آن‌جا که رضا قطبی رئیس وقت سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران، سعی می‌کرد کمتر از نیروهای قدیمی رادیو استفاده کند، خطیبی مطالب خود را با نام مستعار می‌نوشت.
خطیبی در ۱۳۵۶ به امریکا مهاجرت کرد و در آن‌جا نیز فعالیت‌های سابق را ادامه داد؛ ازجمله فعالیت‌های اوست: انتشار کوتاه‌مدت روزنامۀ حاجی‌بابا در ۱۳۵۸ و اقامت کوتاه در ایران، شاعری و ترانه‌سرایی و نمایش‌نامه‌نویسی و تهیۀ برنامۀ تلویزیونی، و مهم‌تر از همه نوشتن کتاب، خاطرات هنرمندان، شامل خاطرات او از یک عمر زندگی با هنرمندان که یک بار در امریکا و دوبار در تهران به‌چاپ رسیده است.
از پرویز خطیبی بیش از ۱۰۰۰ نمایش‌نامۀ رادیویی کوتاه و بلند، تعدادی مقاله و شعر و ترانۀ منتشرنشده، باقی مانده است. از ترانه‌های اوست: بردی از یادم؛ عاشق شیدای من؛ برف میاد؛ و ازجمله فیلم‌های اوست: واریته بهاری، دستکش سفید و مادمازل خاله.