غزوه
غَزوِه
(یا: غَزْو) در لغت به‌معنای جنگ با دشمن و در اصطلاح مورخان اسلامی به جنگ‌هایی اطلاق می‌شود که پیامبر اسلام (ص) خود در آن حضور داشته است هرچند به درگیری و عملیات نظامی نینجامیده باشد؛ در مقابل سَریّه که به آن دسته از جنگ‌های زمان پیامبر (ص) گفته می‌شود که آن حضرت آن‌ها را سازمان‌دهی کرده امّا خود در آن حضور نداشته است. جامع‌ترین و قدیمی‌ترین گزارش از غزوات پیامبر (ص) دو منبع است، یکی سیرة‌النبی ابن اسحاق است که توسط ابن هشام ( ـ۲۱۸ق) روایت شده و دیگری مَغازی اثر واقِدی (۱۳۰ـ۲۰۷ق) است. مجموع غزوات طبق این دو منبع ۲۷ غزوه است. اولین آن‌ها غزوه اَبواء یا وَدّان بود که در سال دوم رخ داد امّا به درگیری نینجامید، و آخرین آن غزوۀ تبوک بود که آن نیز به درگیری منتهی نشد. علاوه بر غزوات، پیامبر (ص) ۳۷ سَریّه را نیز سازمان‌دهی کرده‌اند. در اصطلاح ادوار متأخرتر از زمان پیامبر (ص) جنگ با کفار را غزات می‌گفتند، و جنگجویانی را که به جنگ با کفار می‌رفتند غازی می‌نامیدند. بسیاری از امرا و سلاطین به علّت جنگ با کفار غازی لقب گرفته‌اند که از آن جمله می‌توان سلطان محمود غزنوی را به‌دلیل جنگ با هندیان، نام برد. کتاب‌هایی که در شرح غزوات حضرت رسول (ص) تألیف شده‌اند، مغازی نامیده می‌شوند. نیز ← غزوه‌های مشهور مانند بدر، احد و خندق.