قاهره

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
قاهره
کشور مصر
نام فارسی قاهِرِه
نام لاتین Cairo
جمعیت ۱۱,۱۴۶,۰۰۰ نفر
موقعیت کرانۀ شرقی رود نیل
تولیدات و صنایع مهم گردشگری و تولید منسوجات، سیمان، روغن گیاهی، و فولاد
برخی بناهای مهم مسجد جامع عَمروعاص، مسجد محمدعلی‌ پاشا، اهرام ثلاثه و مجسمۀ ابوالهول

قاهِرِه (Cairo)

نمايي از مسجد قاهره

(به‌معنی پیروز) پایتخت مصر و بزرگ‌ترین شهر افریقا و خاورمیانه، واقع در کرانۀ[۱] شرقی رود نیل، در ۱۳کیلومتری رأس دلتای رود نیل و ۱۶۰کیلومتری دریای مدیترانه. ۱۱,۱۴۶,۰۰۰ نفر جمعیت دارد (۲۰۰۳). صنایع آن عبارت‌اند از گردشگری و تولید منسوجات، سیمان، روغن گیاهی، و فولاد. برق مرکز صنعتیِ حلوان[۲]، واقع در ۲۴کیلومتری جنوب قاهره، از سد بلند آسوان[۳] تأمین می‌شود. دانشگاه الازهر (۳۶۱ق) در مسجدی در قاهره قرار دارد. قدمت مسجد جامع عَمروعاص[۴] به (۲۲ق) می‌رسد. همچنین ارگی متعلق به قرن ۶ق دارد، که مسجد با ابهّت محمدعلی‌ پاشا (مربوط به قرن ۱۹) در آن واقع شده است. قاهره در ۳۲کیلومتری شمال ممفیس[۵]، پایتخت باستانی مصر، بنا شده است. اهرام ثلاثه[۶] و مجسمۀ ابوالهول[۷] در جیزه[۸]، در نزدیکی قاهره، واقع شده‌اند. محافل اداری و تجاری مصر، قاهره را مرکزی اداری و بازرگانی نشان می‌دهند و روزنامۀ نیمه‌رسمی الاهرام صدای پرطنین جهان عرب به‌شمار می‌رود. دانشگاه‌ قاهره[۹] (۱۹۰۸) و دانشگاه عین شمس[۱۰] (۱۹۵۰) دو دانشگاه غیرمذهبی قاهره به‌شمار می‌روند. اعراب در حدود ۶۴۲م فُسطاط[۱۱] (قاهرۀ قدیم) را بنیاد نهادند و گوهر[۱۲]، حکمران فاطمی[۱۳] مصر، شهر قاهرۀ کنونی را حدود ۱۰۰۰ سال پیش بنا کرد. قاهره پایتخت سلسلۀ ایوبی بود. صلاح‌الدین، یکی از سلاطین این سلسله، ارگ‌شهر[۱۴] را در اواخر دهۀ ۱۱۰۰م ساخت. قاهره در دوران سلاطین مملوک[۱۵] (حک ۱۲۵۰ـ۱۵۱۷م) به شکوفایی رسید، ولی در قرن ۱۶، پس از استیلای ترک‌ها بر آن، زوال یافت. سپس محمدعلی پاشا آن را در ۱۸۰۵ بنا کرد و این شهر پایتخت پادشاهیِ تقریباً خودمختار مصر شد. در جنگ جهانی دوم قاهره مرکز فرماندهی نیروهای متفقین[۱۶] در شمال افریقا بود. در اکتبر ۱۹۹۲ زمین‌لرزه‌ای در حومۀ این شهر بیش از ۵۰۰ کشته برجا گذاشت. در ۱۹۹۴ قاهره میزبان «کنفرانس سازمان ملل دربارۀ جمعیت و توسعه[۱۷]» بود.

 


  1. bank
  2. Helwan
  3. Aswan High Dam
  4. Mosque of Amr
  5. Memphis
  6. The Great Pyramids
  7. Sphinx
  8. El Gîza
  9. Cairo University
  10. Ein Shams University
  11. El Fustat
  12. Gowhar
  13. Fatimid ruler
  14. Citadel
  15. Mamelukes
  16. Allied
  17. United Nations Conference on population and Development