پلوتون (اخترشناسی)
پلوتون (اخترشناسی)(Pluto)
(یا: پلوتو) در اخترشناسی، کوچکترین، و معمولاً دورترین سیارۀ منظومۀ خورشیدی[۱]. در محاسبههای پرسیوال لوئل[۲] وجود پلوتون پیشبینی شده بود. در ۱۹۳۰، محل آن را کلاید تامبو[۳] تعیین کرد. مدار شدیداً بیضیشکل این سیاره سبب میشود که پلوتون گاهی اوقات، مثلاً از ۱۹۷۹ تا ۱۹۹۹، به داخل مدار نپتون[۴] کشیده شود. جرم پلوتون در حدود ۰.۰۰۲ جرم زمین است. میانگین فاصله آن از خورشید ۵.۸میلیارد کیلومتر؛ قطر استوایی آن ۲.۳۰۰ کیلومتر؛ دورۀ تناوب چرخش آن ۶.۳۹ روز زمینی؛ طول سال آن ۲۴۸.۵ سال زمینی؛ و جوّ آن رقیق و دارای مقدار اندکی گاز متان است. سطح این سیاره شامل موادی با چگالی کم، متشکل از سنگ و یخ و عمدتاً متان جامد است. در قطب شمال این مواد بهصورت کلاهک یخی[۵] درآمده است. یک قمر[۶]، با نام خارون[۷]، دارد. اخترشناس امریکایی جیمز والتر کریستی[۸] قمر پلوتون را در ۱۹۷۸ کشف کرد. خارون با قطر تقریباً ۱,۲۷۰ کیلومتر، تقریباً نصف قطر پلوتون، بزرگترین قمر منظومۀ خورشیدی نسبت به سیارۀ مادر است و در فاصلۀ ۲۰هزارکیلومتری مرکز سیارۀ پلوتون، هر ۳۹ر۶ روز یکبار، یعنی مدتی برابر با زمان چرخش محوری پلوتون، بر گرد این سیاره میگردد. خارون بیشتر از یخ تشکیل شده است. برخی اخترشناسان معتقدند که پلوتون قمر قدیمی نپتون بوده و از آن گریخته است، اما به احتمال زیاد این سیاره جسمی مستقل بوده است که گرفتار گرانش خورشید شده است. در ۱۹۹۶، تلسکوپ فضایی هابل[۹] از سطح پلوتون عکسبرداری کرد. نیز ← خارون_(اخترشناسی)