پیش ژرفا
پیشژرفا (foredeep)
در علوم زمین، حوضه[۱]ای از سامانۀ کوهستانی[۲] فعال، با ساختمانی کشیده. در خشکی واقع است و از کوههای بالارونده[۳] رسوبگیری میکند. براساس نظریۀ زمینساخت صفحهای[۴]، رشتهکوهی در پشت منطقۀ فرورانش[۵] در امتداد حاشیۀ قارهای[۶] تشکیل میشود که موجب توسعۀ پیشژرفا یا گودالی با شیب ملایم، به موازات حاشیۀ قارهای، در سمت رو به خشکی میشود. پیشژرفاها بهسرعت تشکیل میشوند و معمولاً در ابتدا به قدری عمیقاند که دریا آنها را از طریق معبرهای بین رشتهکوهها میپوشاند. با تکامل سامانۀ کوهستانی، رسوبات پیشژرفا را پر میکنند و آب دریا رفتهرفته از این ژرفاها خارج میشود. با توقف رسوبگذاری دریایی، فقط رسوبات غیردریاییِ حاصل از فرسایش شدید کوهستانها در این گونه مکانها نهشته میشوند.