پرش به محتوا

فلسفه صور نمادین (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳: خط ۱۳:
به عقیدۀ کاسیرر، آگاهی نوین امروزی زادۀ اسطورۀ ماقبل تاریخی و مابعدالطبیعۀ [[قرون وسطا|قرون وسطایی]] است؛ صور نمادینِ آن ناشی از دادۀ خام مناسک و اعمال است. صور نمادین، مراحل تدریجی پیدایش آگاهی‌اند. پیشرفت این پیدایش و این ظهور تدریجی را می‌توان در تحولی دنبال کرد که از تفكر مابعدالطبیعی به دانش نوین امروزی می‌رسد. این مسأله است که فیلسوف آن را در کتاب سه‌جلدی خود به نام ''مسألۀ شناخت''<ref>''The Problem of Knowledge''</ref> (1906 - 1920م) بررسی کرده بود. اما خود همین ظهور را می‌توان با بسط تدریجی مادۀ خام و تولید آگاهی فعال نشان داد و این است هدف ''فلسفۀ صور نمادین'' که بیش از آنکه بر ذهن آفریننده تکیه کند بر صورت آفریدۀ ذهن که به مثابه آینه‌ای آن را منعکس می‌سازد تکیه می‌کند. ''فلسفۀ صور نمادین'' فلسفۀ آفرینش است. صورت نمادین را نباید با مادۀ اولیۀ آفرینش یا با منشأ عمل آفرینندگی اشتباه کرد؛ صورت نمادین در واقع بیان خودِ روندِ آفرینش است. بدین ترتیب، کاسیرر خاطرنشان می‌کند که فلسفۀ او نه یک مابعدالطبيعه (متوجه وجود) است و نه یک روان‌شناسی (علاقمند به آگاهی فی‌نفسه). نه آگاهی محض، نه وجود محض هیچ‌کدام مورد علاقۀ کاسیرر نیست. هر دادۀ بی‌واسطه‌ای ترکیبی مادی-روحی، به قول کاسیرر، یا نطقۀ یک صورت نمادین است. و بدون شک اکنون باید تصریح کرد که اگر کاسیرر نه متمایل به وجود محض و نه متمایل به آگاهی محض است، به سبب آن است که نه وجود محض وجود دارد نه آگاهی محض و نه دادۀ محض. جهان صور نمادین جهان زندگی و فلسفۀ صور نمادین، که در زبان ریاضی به اوج خود می‌رسد، فلسفه‌ای ماهیتاً خوش‌بینانه است که رهایی انسان به دست خویش از طریق نمادگرایی را دنبال می‌کند. این فلسفه در جستجوی نیل به هدف عالی وحدت همۀ انسان‌ها نیز هست. بازگشت به جهان نشانه‌ها مرحلۀ مقدماتی این عزیمت قطعی است که روح را به فتح جهانی که خاص اوست، یعنی جهان تصورات، برمی‌انگیزد. ما یا باید با نمادها زندگی کنیم یا در گوشت و پوست خود بمیریم.   
به عقیدۀ کاسیرر، آگاهی نوین امروزی زادۀ اسطورۀ ماقبل تاریخی و مابعدالطبیعۀ [[قرون وسطا|قرون وسطایی]] است؛ صور نمادینِ آن ناشی از دادۀ خام مناسک و اعمال است. صور نمادین، مراحل تدریجی پیدایش آگاهی‌اند. پیشرفت این پیدایش و این ظهور تدریجی را می‌توان در تحولی دنبال کرد که از تفكر مابعدالطبیعی به دانش نوین امروزی می‌رسد. این مسأله است که فیلسوف آن را در کتاب سه‌جلدی خود به نام ''مسألۀ شناخت''<ref>''The Problem of Knowledge''</ref> (1906 - 1920م) بررسی کرده بود. اما خود همین ظهور را می‌توان با بسط تدریجی مادۀ خام و تولید آگاهی فعال نشان داد و این است هدف ''فلسفۀ صور نمادین'' که بیش از آنکه بر ذهن آفریننده تکیه کند بر صورت آفریدۀ ذهن که به مثابه آینه‌ای آن را منعکس می‌سازد تکیه می‌کند. ''فلسفۀ صور نمادین'' فلسفۀ آفرینش است. صورت نمادین را نباید با مادۀ اولیۀ آفرینش یا با منشأ عمل آفرینندگی اشتباه کرد؛ صورت نمادین در واقع بیان خودِ روندِ آفرینش است. بدین ترتیب، کاسیرر خاطرنشان می‌کند که فلسفۀ او نه یک مابعدالطبيعه (متوجه وجود) است و نه یک روان‌شناسی (علاقمند به آگاهی فی‌نفسه). نه آگاهی محض، نه وجود محض هیچ‌کدام مورد علاقۀ کاسیرر نیست. هر دادۀ بی‌واسطه‌ای ترکیبی مادی-روحی، به قول کاسیرر، یا نطقۀ یک صورت نمادین است. و بدون شک اکنون باید تصریح کرد که اگر کاسیرر نه متمایل به وجود محض و نه متمایل به آگاهی محض است، به سبب آن است که نه وجود محض وجود دارد نه آگاهی محض و نه دادۀ محض. جهان صور نمادین جهان زندگی و فلسفۀ صور نمادین، که در زبان ریاضی به اوج خود می‌رسد، فلسفه‌ای ماهیتاً خوش‌بینانه است که رهایی انسان به دست خویش از طریق نمادگرایی را دنبال می‌کند. این فلسفه در جستجوی نیل به هدف عالی وحدت همۀ انسان‌ها نیز هست. بازگشت به جهان نشانه‌ها مرحلۀ مقدماتی این عزیمت قطعی است که روح را به فتح جهانی که خاص اوست، یعنی جهان تصورات، برمی‌انگیزد. ما یا باید با نمادها زندگی کنیم یا در گوشت و پوست خود بمیریم.   
----
----
<references />
[[رده:فلسفه ، منطق و کلام]]
[[رده:فلسفه غرب – اشخاص، آثار و مکاتب]]
moderation، Moderators، سرویراستار، ویراستار
۵۱٬۹۳۳

ویرایش