رومشکان، شهرستان
رومشکان، شهرستان (County) Rumeshkan
واقع در جنوب غربی استان لرستان در مجاورت استان ایلام، به مرکزیت اداری شهر چقابل. این منطقه برپایۀ شواهد باستانی از پیش از تاریخ سکونتگاه جوامع کوچک انسانی و از نخستین دوره‌های تاریخی محل اجتماع جوامع روستایی بوده است. در دوره‌های اسلامی این ناحیه چون باقی نقاط لرنشین جزو قلمرو اتابکان لر بوده است. در سده‌های پیش از تاریخ معاصر شهر آبادی در رومشکان بوده که حاج‌علی رزم‌آرا آثار خرابه‌های آن را در سال 1320ش گزارش کرده است. در نخستین تقسیمات کشوری معاصر ایران، رومشکان یکی از دهستانهای بخش طرهان شهرستان خرم‌آباد بود؛ در دهه‌های بعد رومشکان به دو دهستان شرقی و غربی تقسیم شد؛ در سال 1368ش، با تشکیل شهرستان کوهدشت، دهستانهای رومشکان شرقی و غربی به بخش رومشکان ارتقاء یافتند؛ در میانۀ سال 1375ش، مرکز این بخش (آبادی چقابل) به شهر تبدیل شد؛ و نهایتاً در سال 1392ش براساس مصوبۀ هیأت دولت، این بخش از کوهدشت منتزع شد و به شهرستان ارتقاء یافت. دربارۀ وجه تسمیۀ رومشکان نظرات متعددی مطرح شده که هیچ‌کدام، به‌یقین قابل پذیرفتن نیست؛ از جمله آن را شکل تغییریافتۀ روم‌شکن (شکنندۀ روم) دانسته‌اند و به این استناد شده که لشکر رومیان در این منطقه از ارتش ساسانی شکست خورده. و دیگر این‌که این منطقه را محل نگهداری اسرای رومی می‌دانند.
شهرستان رومشکان متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان (با بیش از 35 روستای مسکونی) و 1 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستانهای رومشکان و بازوند[۱]، به مرکزیت شهر چقابل)، و بخش سوری (مشتمل بر دهستانهای سوری و رومیانی[۲]، به مرکزیت روستای سوری). براساس سرشماری سال 1395ش، جمعیت این شهرستان 39,085نفر بوده که از این مقدار حدود 15درصد (6,125نفر) ساکن شهر چقابل و روستانشینان و عشایر بوده‌اند. شهرستان رومشکان در شمال و غرب شمالی با شهرستان کوهدشت، در شرق و جنوب شرقی با شهرستان پلدختر، و در جنوب غربی و غرب با استان ایلام (شهرستان‌های دره‌شهر و بدره) محدود شده است.
منابع
- جغرافیای نظامی ایران، حاج‌علی رزم‌آرا