آفرینش، اسطوره های

آفرینش، اسطوره‌های (myths of creation)

روایتی نمادین از چگونگی آغاز تشکیل جهان از دیدگاه و ادراک انسان قدیم، و مجموعۀ افسانه‌های شفاهی و مکتوب اقوام گوناگون دربارۀ پیدایش جهان، حیات و آدمی. اسطوره‌های آفرینش در تعیین ارزش‌های جهانی، معنی و جهت‌دادن به انسان در کائنات و الگوهای بنیادی زندگی و فرهنگ اهمیت اساسی دارند. اسطورۀ آفرینش الگوی همۀ اسطوره‌های اولیۀ دیگر است. بسیاری از آیین‌ها را می‌توان شکل نمایشی اسطورۀ آفرینش دانست که با هدف تأکید بر تأثیر آن و نظم‌دادن و حفاظت از فرهنگ و شیوۀ زندگی بشر اولیه برگزار می‌شدند. گرچه شمار اسطوره‌ها بسیار است، چند نوع اساسی در آن‌ها را می‌توان متمایز شناخت. برخی از اسطوره‌ها موجودی را که از آمیزش زمین و آسمان یا دو موجود آغازین پیدا می‌شود و با کشته‌شدن او از تکه‌های بدنش جهان پدید می‌آید، مبنای آفرینش دنیا می‌پندارند. در آیین میترا از کشته‌شدن گاو مقدس و پراکنده‌شدن اجزاء بدن او جهان پدید آمد. در اساطیر اسکاندیناوی در آغاز مه غلیظی همه جا را فراگرفته بود و از دل این مه سنگین جهان شکل گرفت. در اساطیر یونان باستان نخستین موجود کرونوس (به‌معنی زمان) بود و از اورانوس (آسمان) و گایا (زمین) پدید آمد و بقیه موجودات از آمیزش این دو ساخته شدند.

---