میرزا موسی نایب

میرزا موسی نایب (سدۀ 12 و 13ق)

(نیز با نام: میرزا موسی نایب رشتی) از رجال دورۀ قاجار. هفتمین و کوچک‌ترین پسر حاجی سمیع. از فرزندان بالیاقت و معروف حاجی سمیع بوده است. از گیلان به تهران رفت و در دستگاه دولتی، به کار مشغول شد. به مناسبت این که همسر دختر شاهرخ میرزا، نوۀ نادرشاه افشار بود، بیشتر اوقات از سوی رجال و شاهزاده‌هایی که عهده‌دار حکومت در ولایات بودند نایب‌الحکومه می‌شد، و از همین رو به نایب (مخفف نایب‌الحکومه) معروف شد. در عهد فتحعلیشاه قاجار حاکم گیلان بود و از طرف شاه قاجار مأمور شد با حسینقلی خان والی فارس که علیه برادرش (فتحعلیشاه) قیام کرده بود مذاکره نماید و او را به اطاعت برادر وادارد. میرزا موسی همان کسی است که ژنرال شافت، فرمانده ستوان اعزامی سردار روس را که در سال ۱۸۰۹م به گیلان حمله کرده بود در پیله داربُن پیربازار شکست داد و سربازانش را تار و مار نمود.

هفتمین و کوچک‌ترین فرزند میرزا موسی که میرزا مهدی نام داشت، به «رئیس» معروف بود. او چندین سال در دستگاه میرزا یوسف مستوفی‌الممالک به کار پرداخت و سِمتش انشاء و استیفاء بود. او نیای خانوادۀ رئیس بود.

---