الحکمةالخالده

الحِکمَة‌ُالخالِدَه
(یا: آداب‌العرب و الفُرْس؛ عنوان فارسی: جاویدانْ‌خرد) کتابی حِکمی و اخلاقی، به عربی، تألیف ابوعلی مسکویه. اصل آن اندرزنامه‌ای منسوب به هوشنگ پیشدادی، پادشاه افسانه‌ای ایرانی بوده که در زمان مأمون، خضر بن علی، یا حسن بن سهل آن را به عربی ترجمه کرده‌اند. مسکویه از این ترجمه استفاده و با افزودن اندرزهای دیگری از حکما و شاهان ایران، مانند آذرباد و انوشیروان و بزرگمهر تدوین تازه‌ای از آن را عرضه کرده است. این اثر مشتمل بر پنج بخش در بیان حکمت‌های فارسیان، هندیان، اعراب، رومیان، و حکمای مسلمان است که درپی آن بخش‌هایی از گفتار افلاطون، ابوالحسن عامری و جاحظ آمده است. در این اثر سخنان پندآموز بی‌شماری از حکمای این مکان‌ها با ذکر نام آن‌ها آمده که از نوع اندرزنامه‌های عملی و تجربی است. چاپ تحقیقی این اثر به کوشش عبدالرحمن بدوی منتشر شده است. دو ترجمۀ کهن از این اثر به اهتمام محمدتقی دانش‌پژوه و بهروز ثروتیان و ترجمۀ جدیدی از آن به همت محمدکاظم امام به‌چاپ رسیده است.