المعجم المفهرس

المُعْجَمُ‌الْمُفَهْرَس
نام رشته‌ای از کتاب‌ها در واژه‌یابی یا کشف‌الآیات قرآن کریم. مهم‌ترین آثار در این زمینه بدین شرح است: ۱. المعجم المفهرس لألفاظ‌القرآن الکریم، تألیف محمدفؤاد عبدالباقی. مشهورترین کتاب این رشته است و در تدوین آن از نجوم‌الفرقان فی اطراف‌القرآن اثر فلوگل استفاده شده است و لغات براساس ریشه‌شان فهرست شده‌اند (مصر، ۱۹۳۹)؛ ۲. المعجم‌المفهرس لآیات‌القرآن‌الکریم، تألیف الیاس کلانتری. در چهار بخش تنظیم شده است؛ ترتیب الفبایی آیات، ترتیب الفبایی مفردات قرآنی، ترتیب الفبایی ریشه‌های لغات و مشتقات و ترتیب نام سوره‌ها و شماره مسلسل آیه‌ها. (۱۳۷۷ش)؛ ۳. المعجم‌المفهرس لمعانی القرآن‌الکریم، تألیف محمد بسام رشدی‌الزین. مؤلف در تدوین این کتاب از آثار ژول لابوم و محمد محمود اسماعیل و فرهنگ موضوعی قرآن مجید استفاده کرده است. در این اثر، واژه‌ها براساس موضوعات و معانی فهرست و موضوعات به اصلی و فرعی تقسیم شده‌اند. (بیروت و دمشق، ۱۴۱۶ق/۱۹۹۵)؛ ۴. المعجم‌الأحصائی لألفاظ القران الکریم، تألیف محمود روحانی. فهرست کاملی است از همۀ الفاظ به ترتیب املا و صورت ظاهری و به بسامد کلمات به تفکیک سوره‌های مکی و مدنی اشاره شده است. المعجم المفهرس همچنین به کتاب‌های واژه‌یابی مربوط به احادیث نبوی و نهج البلاغه نیز اطلاق می‌شود.