تسائو دایی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[File:14150100.jpg|thumb|تِسائو دائي]]

(به‌معنی «برج بلند») لقب خدای بزرگ در آیین دائو<ref>Taoism</ref>، و نام جنبش مذهبی<ref>religious movement</ref> التقاطی نوینی در ویتنام با گرایش‌های افراطی ملی‌گرایانه. تسائو دائی تلفیقی از احکام اخلاقی مذهب کنفوسیوس<ref>Confucianism </ref>، آیین‌هایی سرّی از دائو، نظریه‌های کارما<ref>karma </ref>، نوزایی آیین بودا، و سلسله‌مراتب تشکیلاتی کلیسای کاتولیک رومی (ازجمله مقام پاپ<ref>pope </ref>) است. اولیای مقدسِ این جنبش بسیارند، ازجمله بودا، کنفوسیوس<ref>Confucius </ref>، عیسی مسیح، حضرت محمد (ص)<ref>Muhammad </ref>، پریکلس<ref>Pericles </ref>، یولیوس سِزار<ref>Julius Caesar</ref>، ژاندراک<ref>Joan of Arc</ref>، ویکتور هوگو<ref>Victor Hugo</ref>، و سون یات سن<ref>Sun Yat-sen</ref>. نماد خدا در تسائو دائی تصویر چشمی در یک مثلث است، این نشانه بر نمای معبد<ref>temple </ref>های این فرقه<ref>sect </ref> دیده می‌شود. تشکیلات دینی آنان از کلیسای کاتولیک رومی اقتباس شده و دارای پاپ، کاردینال<ref>cardinal </ref> و سراسقف<ref>archbishop </ref> است. تسائو دائی اعیاد و آیین‌های عبادی پیچیده‌ای دارد. در ۱۹۱۹ نگو وان چیو<ref>Ngo Van Chieu</ref>، از مقامات محلی فرانسوی‌ها در هندوچین، در یک جلسۀ احضار روح<ref>table-moving séance</ref>، پیامی از تسائو دائی، خدای بزرگ دائو، دریافت کرد و پیامبر آیین جدیدی لقب گرفت که تأسیس آن در ۱۹۲۶ رسماً اعلام شد. در ۱۹۴۳ زمانی که هندوچین<ref>Indochina </ref> در اشغال نیروهای ژاپنی بود، ارتش تسائو دائی تأسیس، و پس از جنگ به نیروی مؤثری در سیاست‌های ملی ویتنام تبدیل شد. این ارتش نخست به حمایت و سپس به مخالفت با نگو دین دیم<ref>Ngo Dinh Diem</ref> برخاست. در ۱۹۵۵ـ۱۹۵۶ دیم ارتش تسائو دائی را منحل و پاپِ آنان، فام کونگ تاک<ref>Pham Cong Tak</ref>، را تبعید کرد. بنابر گزارش‌ها، تسائو دائی پس از پیروزی کمونیست‌ها در ویتنام (۱۹۷۵) سرکوب شد، ولی در میان ویتنامی‌های پناهنده به کشورهای دیگر ادامۀ حیات داد؛ چنان‌که در اوایل دهۀ ۱۹۹۰ نزدیک به ۲میلیون پیرو در ویتنام، کامبوج، فرانسه و امریکا داشت. مرکز تشکیلاتی آن در تای‌ نین<ref>Tay Ninh</ref> نزدیک هوشی‌مین سیتی<ref>Ho chi Minh</ref> (سایگون<ref>Saigon</ref> سابق) است.