چهارپاره: تفاوت میان نسخه‌ها

<p dir="RTL" style="text-align: justify;">چهارپاره</p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;">(یا: چارپاره/ دوبیتی­‌های پیوسته) از قالب­‌های نوظهور شعر فارسی. به دوبیتی‌هایی با قافیه‌های متفاوت و وزن یکسان که از نظر معنی با هم ارتباط دارند چهارپاره می‌گویند. رایج‌ترین شکل آن، این است که فقط مصراع‌های زوج هم‌­قافیه باشند. چهارپاره در وزن، آزاد است و در وزن‌هایی غیر از وزن دوبیتی نیز سروده شده است. این قالب پس از مشروطه و در دوران معاصر در ایران رواج یافت و تلاشی بود در جهت ایجاد یک قالب نو که بتواند درون­مایه‌ی تازه‌ای داشته باشد. پژوهندگان شعر معاصر فارسی غالباً شعر "وفا به عهد" [[لاهوتی، ابوالقاسم (کرمانشاه ۱۲۶۶ـ مسکو ۱۳۳۵ش)|ابوالقاسم_لاهوتی]] را نخستین چهارپاره­‌ی زبان فارسی دانسته‌اند. درون­‌مایه‌ی چهار‌پاره بیشتر اجتماعی و غنایی است. در چند دهه­‌ی اخیر در میان قالب­‌های سنتی بعد از غزل توجه خاصی به چهارپاره شده است. [[توللی، فریدون (شیراز ۱۲۹۸ـ همان جا ۱۳۶۴ش)|فریدون_توللی]]، [[خانلری،_پرویز_(تهران_۱۲۹۲ـ_همان_جا_۱۳۶۹ش)|دکتر خانلری]]، [[نادرپور، نادر (تهران ۱۳۰۸ـ لوس آنجلس ۱۳۷۸ش)|نادر_نادرپور]]، [[مشیری، فریدون (تهران ۱۳۰۵ـ همان جا ۱۳۷۹ش)|فریدون_مشیری]] و [[فرخ زاد، فروغ (تهران ۱۳۱۳ ـ همان جا ۱۳۴۵ش)|فروغ فرخزاد]] در میان شاعران پیش از انقلاب اسلامی و از چهارپاره‌سرایان اخیر [[امین پور، قیصر (دزفول ۱۳۳۸ـ تهران ۱۳۸۶ش)|قیصر امین­‌پور]]، سعید بیابانکی و علیرضا آذر از شاعران معروف این قالبند. چهارپاره حداقل شامل دوبند می­‌شود ولی برایش سقفی مشخص نشده است. از شعرهایی که در این قالب و به زبان محاوره سروده شده‌­اند در ترانه‌­های پاپ به صورت گسترده‌­ای استفاده می­‌شود.</p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;">در انتها، دو بند از شعر معروف «بت­‌تراش» از نادرپور را برای نمونه می­‌آوریم:</p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;"></p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;">پیکرتراش پیرم و با تیشه­‌ی خیال<br/> یک شب تو را ز مرمر شعر آفریده­‌ام<br/> تا در نگین چشم تو نقش هوس نهم<br/> ناز هزار چشم سیه را خریده‌­ام</p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;">بر قامتت که وسوسه­‌ی شست­‌وشو در اوست<br/> پاشیده­‌ام شراب کف‌­آلود ماه را<br/> تا از گزند چشم بدت ایمنی دهم<br/> دزدیده‌­ام ز چشم حسودان نگاه را</p> <p dir="RTL" style="text-align: justify;"></p>