استرالیا: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{الگو:جعبه اطلاعات کشور5 | نام فارسی =اُسترالیا | {{الگو:جعبه اطلاعات کشور5 | نام فارسی =اُسترالیا | ||
|نام لاتین = Australia | |نام لاتین = Australia | ||
|موقعیت = در آبهای جنوب غربی اقیانوس آرام و جنوب شرقی قارّه آسیا | جمعیت = | |موقعیت = در آبهای جنوب غربی اقیانوس آرام و جنوب شرقی قارّه آسیا | جمعیت = 25,890,773 نفر (2021) |تراکم نسبی (نفر در کيلومتر مربع)= 3.7 |رشد سالانه (درصد) = ۱.۳ |مساحت = (همراه با جزیرۀ تاسمانی) 7,688,287 |پایتخت = کانبرا | شهرهای اصلی = کانبرا، ملبورن، سیدنی، بریزبن، آدلائید و پرت | نظام سیاسی = فرمانداری کل | شهرستان = تهران | بخش = تهران |زبان = انگلیسی | گروههای قومی = سفید پوست (۹۲ %)، آسیایی ( ۷ %) و سایر نژادها (۱ %)| دین = مسیحیت (۶۸ %)، اسلام (۲ %) و بودیسم (۲ %) | درآمد سرانه (دلار) = ۳۹,۶۹۹دلار (۲۰۱۰) | واحد پول = دلار}} | ||
[[پرونده:11257000-3.jpg|بندانگشتی|نگارخانۀ ملی استرالیا]] | |||
اُسترالیا (Australia)<br /> [[File:11257000-2.jpg|thumb| | اُسترالیا (Australia)<br /> [[File:11257000-2.jpg|thumb|نقشه شهر سيدنی]][[File:11257000.jpg|thumb|نقشه شهر سيدنی]]'''موقعیت'''. کشور مشترکالمنافع استرالیا در آبهای جنوب غربی [[اقیانوس آرام]] و در جنوب شرقی [[آسیا، قاره|قاره آسیا]] جا دارد. از شمال به دریای تیمور<ref>Timor Sea | ||
</ref> و [[آرافورا، دریای|دریای آرافورا]]<ref>Arafura Sea</ref> از شرق به اقیانوس آرام ([[کورال، دریای|دریای کورال]]<ref> Coral Sea </ref> و [[تاسمان، دریای|دریای تاسمان]]<ref>Tasman Sea </ref>)، از جنوب و غرب به [[اقیانوس هند]] محدود شده است. مساحت این کشور همراه با جزیرۀ [[تاسمانی]]<ref>Tasmania Island </ref> | </ref> و [[آرافورا، دریای|دریای آرافورا]]<ref>Arafura Sea</ref> از شرق به اقیانوس آرام ([[کورال، دریای|دریای کورال]]<ref> Coral Sea </ref> و [[تاسمان، دریای|دریای تاسمان]]<ref>Tasman Sea </ref>)، از جنوب و غرب به [[اقیانوس هند]] محدود شده است. مساحت این کشور همراه با جزیرۀ [[تاسمانی]]<ref>Tasmania Island </ref> 7,688,287 کیلومتر مربع است و شهر [[کانبرا]]<ref>Canberra</ref> پایتخت آن است. | ||
'''سیمای طبیعی'''. استرالیا، ششمین کشور وسیع جهان، در نیمکرۀ جنوبی زمین قرار دارد و از نظر ارتفاع هموارترین قارۀ روی زمین محسوب میشود. میانگین ارتفاع این سرزمین ۳۰۰ متر، درازای آن از غرب به شرق ۴هزار کیلومتر، و حداکثر پهنای آن از شمال به جنوب ۳,۶۸۰ کیلومتر است. این کشور به سه منطقۀ فرابومان غربی<ref>Western Highlands</ref>، سنترال لولندز (زمینهای پست مرکزی)<ref> Central Lowlands</ref>، و ارتفاعات شرقی<ref> Eastern Heights</ref> تقسیم میشود. ۱) فرابومان غربی، که حدود نیمی از کشور را شامل میشود، از رشته ارتفاعات نهچندان بلندِ هَمِرزلی<ref> Hamersley </ref> در کرانههای غربی و ماسگریو<ref>Musgrave </ref>، و مَکدانِل<ref>Mac Donnel </ref> در نواحی مرکزی تشکیل شده است و فلات کیمبرلی<ref>Kimberley Plateau </ref> در شمال آن قرار دارد و بیابانهایی مانند صحرای بزرگ ویکتوریا<ref>Great Victoria Desert </ref> و صحرای گیبسون<ref>Gibson Desert</ref> و گریت سندی دیزرت (شنزار بزرگ)<ref> Great Sandy Desert </ref> نواحی شمالی آن را تشکیل میدهند و [[سیمپسون، صحرای|صحرای سیمپسون]]<ref>Simpson Desert </ref> در نواحی مرکزی آن واقع است. صخرۀ معروف [[آیرز راک]]<ref>Ayers Rock </ref> واقع در پارک ملی اولورو<ref>Uluro National Park </ref>، که بر اثر گردش آفتاب رنگارنگ میشود، در شمال کوههای ماسگریو قرار دارد. ۲) فروبومان مرکزی از حوضۀ بزرگ آرتزین<ref>Great Artesian Basins </ref> یا حوضۀ دریاچۀ اِر<ref>Eyre Lake </ref> و حوضۀ رود ماری<ref>Murray</ref> تشکیل شده و سرشار از آبهای زیرزمینی است. این قسمت بهسبب داشتن چراگاههای وسیع در شمال و کشتزارهای پهناور در جنوب، به مرکز بزرگ دامداری و کشاورزی استرالیا مبدل شده است. ۳) ارتفاعات شرقی، که از شمال شبهجزیرۀ [[کیپ یورک]]<ref> Cape York Peninsula </ref> تا شمال [[باس، تنگه|تنگۀ باس]]<ref>Bass Strait </ref>، به موازات کرانههای شرقی کشیده شده، از آلپهای استرالیا<ref>Australian Alps </ref> در جنوب و رشتهکوههای گریت دیوایدینگ رینج (رشتۀ آبپخشان بزرگ)<ref>Great Dividing Range</ref>، در شمال پدید آمده است. بلندترین قلّۀ آن یا مرتفعترین نقطۀ کشور، با نام [[کازیسکو، کوه|کوه کازیسکو]]<ref> Cosciusko </ref> با ارتفاع ۲,۲۲۸ متر در آلپهای استرالیا و در ۱۳۰کیلومتری جنوب غربی شهر کانبرا، واقع است. رودخانههای بزرگ و مهم این کشور عبارتاند از ماری، [[مارمبیجی]]<ref>Murrumbidgee </ref>، لاکلن<ref>Lachlan </ref>، [[دارلینگ، رود|دارلینگ]]<ref>Darling</ref>، [[فیتسروی (رود)|فیتسروی]]<ref> Fitzroy </ref>، و بلیَندو<ref>Belyando </ref> که از کوههای مذکور سرچشمه میگیرند. کرانههای استرالیا از بریدگیها، خلیجها، و جزایر ساحلی تشکیل شده است و [[استرالیا، خلیج بزرگ|خلیج بزرگ استرالیا]]<ref>Great Australian Bight</ref> در جنوب و [[کارپنتاریا، خلیج|خلیج کارپنتاریا]]<ref> Carpentaria </ref> و نیز شبهجزیرۀ [[کیپ یورک|کیپیورک]] در شمال، مهمترین عوارض ساحلی این کشورند. سرزمین جنوبگانی استرالیا<ref>Australian Antarctic Territory </ref> و جزایر دیگری که در فواصل دورتری از ساحل قرار دارند، بخشهایی از این کشور محسوب میشوند. رشته آبسنگهای مرجانی<ref>coral reef </ref>ی معروف به [[گریت بریر ریف]] (سد آبسنگی بزرگ)<ref>Great Barrier Reef </ref> واقع در آبهای شمال شرقی، مهمترین و جالبترین عوارض ساحلی استرالیا بهشمار میروند. استرالیا به هشت ایالت و سرزمین فدرال تقسیم میشود و شهرهای مهم آن عبارتاند از کانبرا، ملبورن، سیدنی، بریزبن، [[آدلایید|آدلائید]]<ref>Adelaide </ref>، و [[پرت، شهر|پرت]]<ref>Perth </ref>. اقلیم استرالیا از چهار فصل متمایز تشکیل شده است. بهار آن از شهریور تا آبان، تابستان از آذر تا بهمن، پاییز از اسفند تا اردیبهشت، و زمستان آن از خرداد تا مرداد به درازا میکشد. فصل بارندگی شمال استرالیا از آبان تا اسفند طول میکشد و زمستان نواحی جنوبی و جزیرۀ تاسمانی پربارشترین فصلهای آن است. میانگین دمای شهر کانبرا در دیماه بیست درجۀ سانتیگراد و در تیرماه ۵.۶ درجۀ سانتیگراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۶۳۵ میلیمتر میرسد. نواحی شمالی و سواحل شرقی این کشور از گیاهان بومی، مانند [[اوکالیپتوس]] و [[اقاقیا]]، مستور است و نواحی درونبومی را درختچهها و علفزارهای پراکنده پوشانده است. کانگورو، کوآلا، وومبت<ref>wombat </ref>، شتر وحشی، ماریغ<ref>possum</ref> و گونههای متنوع پرنده و خزنده و آبزی، حیات وحش آن را تشکیل دادهاند. | '''سیمای طبیعی'''. استرالیا، ششمین کشور وسیع جهان، در نیمکرۀ جنوبی زمین قرار دارد و از نظر ارتفاع هموارترین قارۀ روی زمین محسوب میشود. میانگین ارتفاع این سرزمین ۳۰۰ متر، درازای آن از غرب به شرق ۴هزار کیلومتر، و حداکثر پهنای آن از شمال به جنوب ۳,۶۸۰ کیلومتر است. این کشور به سه منطقۀ فرابومان غربی<ref>Western Highlands</ref>، سنترال لولندز (زمینهای پست مرکزی)<ref> Central Lowlands</ref>، و ارتفاعات شرقی<ref> Eastern Heights</ref> تقسیم میشود. ۱) فرابومان غربی، که حدود نیمی از کشور را شامل میشود، از رشته ارتفاعات نهچندان بلندِ هَمِرزلی<ref> Hamersley </ref> در کرانههای غربی و ماسگریو<ref>Musgrave </ref>، و مَکدانِل<ref>Mac Donnel </ref> در نواحی مرکزی تشکیل شده است و فلات کیمبرلی<ref>Kimberley Plateau </ref> در شمال آن قرار دارد و بیابانهایی مانند صحرای بزرگ ویکتوریا<ref>Great Victoria Desert </ref> و صحرای گیبسون<ref>Gibson Desert</ref> و گریت سندی دیزرت (شنزار بزرگ)<ref> Great Sandy Desert </ref> نواحی شمالی آن را تشکیل میدهند و [[سیمپسون، صحرای|صحرای سیمپسون]]<ref>Simpson Desert </ref> در نواحی مرکزی آن واقع است. صخرۀ معروف [[آیرز راک]]<ref>Ayers Rock </ref> واقع در پارک ملی اولورو<ref>Uluro National Park </ref>، که بر اثر گردش آفتاب رنگارنگ میشود، در شمال کوههای ماسگریو قرار دارد. ۲) فروبومان مرکزی از حوضۀ بزرگ آرتزین<ref>Great Artesian Basins </ref> یا حوضۀ دریاچۀ اِر<ref>Eyre Lake </ref> و حوضۀ رود ماری<ref>Murray</ref> تشکیل شده و سرشار از آبهای زیرزمینی است. این قسمت بهسبب داشتن چراگاههای وسیع در شمال و کشتزارهای پهناور در جنوب، به مرکز بزرگ دامداری و کشاورزی استرالیا مبدل شده است. ۳) ارتفاعات شرقی، که از شمال شبهجزیرۀ [[کیپ یورک]]<ref> Cape York Peninsula </ref> تا شمال [[باس، تنگه|تنگۀ باس]]<ref>Bass Strait </ref>، به موازات کرانههای شرقی کشیده شده، از آلپهای استرالیا<ref>Australian Alps </ref> در جنوب و رشتهکوههای گریت دیوایدینگ رینج (رشتۀ آبپخشان بزرگ)<ref>Great Dividing Range</ref>، در شمال پدید آمده است. بلندترین قلّۀ آن یا مرتفعترین نقطۀ کشور، با نام [[کازیسکو، کوه|کوه کازیسکو]]<ref> Cosciusko </ref> با ارتفاع ۲,۲۲۸ متر در آلپهای استرالیا و در ۱۳۰کیلومتری جنوب غربی شهر کانبرا، واقع است. رودخانههای بزرگ و مهم این کشور عبارتاند از ماری، [[مارمبیجی]]<ref>Murrumbidgee </ref>، لاکلن<ref>Lachlan </ref>، [[دارلینگ، رود|دارلینگ]]<ref>Darling</ref>، [[فیتسروی (رود)|فیتسروی]]<ref> Fitzroy </ref>، و بلیَندو<ref>Belyando </ref> که از کوههای مذکور سرچشمه میگیرند. کرانههای استرالیا از بریدگیها، خلیجها، و جزایر ساحلی تشکیل شده است و [[استرالیا، خلیج بزرگ|خلیج بزرگ استرالیا]]<ref>Great Australian Bight</ref> در جنوب و [[کارپنتاریا، خلیج|خلیج کارپنتاریا]]<ref> Carpentaria </ref> و نیز شبهجزیرۀ [[کیپ یورک|کیپیورک]] در شمال، مهمترین عوارض ساحلی این کشورند. سرزمین جنوبگانی استرالیا<ref>Australian Antarctic Territory </ref> و جزایر دیگری که در فواصل دورتری از ساحل قرار دارند، بخشهایی از این کشور محسوب میشوند. رشته آبسنگهای مرجانی<ref>coral reef </ref>ی معروف به [[گریت بریر ریف]] (سد آبسنگی بزرگ)<ref>Great Barrier Reef </ref> واقع در آبهای شمال شرقی، مهمترین و جالبترین عوارض ساحلی استرالیا بهشمار میروند. استرالیا به هشت ایالت و سرزمین فدرال تقسیم میشود و شهرهای مهم آن عبارتاند از کانبرا، ملبورن، سیدنی، بریزبن، [[آدلایید|آدلائید]]<ref>Adelaide </ref>، و [[پرت، شهر|پرت]]<ref>Perth </ref>. اقلیم استرالیا از چهار فصل متمایز تشکیل شده است. بهار آن از شهریور تا آبان، تابستان از آذر تا بهمن، پاییز از اسفند تا اردیبهشت، و زمستان آن از خرداد تا مرداد به درازا میکشد. فصل بارندگی شمال استرالیا از آبان تا اسفند طول میکشد و زمستان نواحی جنوبی و جزیرۀ تاسمانی پربارشترین فصلهای آن است. میانگین دمای شهر کانبرا در دیماه بیست درجۀ سانتیگراد و در تیرماه ۵.۶ درجۀ سانتیگراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۶۳۵ میلیمتر میرسد. نواحی شمالی و سواحل شرقی این کشور از گیاهان بومی، مانند [[اوکالیپتوس]] و [[اقاقیا]]، مستور است و نواحی درونبومی را درختچهها و علفزارهای پراکنده پوشانده است. کانگورو، کوآلا، وومبت<ref>wombat </ref>، شتر وحشی، ماریغ<ref>possum</ref> و گونههای متنوع پرنده و خزنده و آبزی، حیات وحش آن را تشکیل دادهاند. | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۴: | ||
'''حکومت و سیاست'''. نظام حاکم بر استرالیا، دولت پارلمانی فدرال، تحت نظارت تشریفاتی ملکۀ انگلستان است. فرماندار کل استرالیا به پیشنهاد نخستوزیر این کشور و با تصویب ملکۀ انگلستان منصوب میشود. ۷۶ عضو مجلس سنای آن برای دورههای ششساله و ۱۴۸ عضو مجلس نمایندگان این کشور برای دورههای سهساله انتخاب میشوند. رهبر حزب حائز اکثریت نیز مسئولیت نخستوزیری و اجرایی کشور را برعهده میگیرد. | '''حکومت و سیاست'''. نظام حاکم بر استرالیا، دولت پارلمانی فدرال، تحت نظارت تشریفاتی ملکۀ انگلستان است. فرماندار کل استرالیا به پیشنهاد نخستوزیر این کشور و با تصویب ملکۀ انگلستان منصوب میشود. ۷۶ عضو مجلس سنای آن برای دورههای ششساله و ۱۴۸ عضو مجلس نمایندگان این کشور برای دورههای سهساله انتخاب میشوند. رهبر حزب حائز اکثریت نیز مسئولیت نخستوزیری و اجرایی کشور را برعهده میگیرد. | ||
'''مردم و تاریخ'''. جمعیت استرالیا حدود | '''مردم و تاریخ'''. جمعیت استرالیا حدود 25,890,773 نفر است (2021) و تراکم نسبی آن به 3.7 نفر در کيلومتر مربع میرسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۱.۳ درصد است و سفیدپوستان<ref>caucasian</ref> ۹۵ درصد از جمعیت آن را تشکیل میدهند. ۹۶ درصد از مردم آن مسیحیاند و ۹۱ درصدشان در شهرها زندگی میکنند و زبان رسمی آنان انگلیسی است. میانگین امید به زندگی در استرالیا ۷۹ سال است و ۹۹ درصد بزرگسالان آن باسوادند. بومیان اصلی استرالیا که در حدود ۴۰هزار سال پیش در این سرزمین ساکن شدهاند، نخستین ساکنان کشور مزبور را تشکیل میدهند و به احتمال زیاد، نخستین بیگانگانی که از این سرزمین دیدار کردهاند، آسیاییها بودهاند. لوئیس وائس دِ تورس<ref> Luis Vaez De Torres </ref>، دریانورد و پویندۀ اسپانیایی، در ۱۶۰۶ از سواحل شمالی این سرزمین دیدن کرد و از [[تورس، تنگه|تنگۀ تورس]]<ref>Torres Strait </ref> گذشت. هلندیها در همان سال در ساحل شرقی [[کارپنتاریا، خلیج|خلیج کارپنتاریا]] پیاده شدند و در نیمۀ اول قرن ۱۷ سواحل شمالی و غربی قارۀ مزبور را شناسایی کردند و آنجا را هلندنو نامیدند. آبل تاسمان<ref>Abel Tasman </ref> هلندی جزیرۀ تاسمانیا و نیوزیلند را شناسایی کرد و [[دمپیر، ویلیام (۱۶۵۲ـ۱۷۱۵)|ویلیام دَمپیر]]<ref>William Dampier </ref> در ۱۶۸۸ از کرانههای شرقی آن دیدن کرد و آن را به مالکیت انگلستان درآورد. کاپیتان [[کوک، جیمز (۱۷۲۸ـ۱۷۷۹)|جیمز کوک]]<ref>Capt James Cook </ref> در ۱۷۷۰ به آن نواحی سفر کرد و نخستین ماندگاه<ref>settlement</ref> انگلیسی به نام پورت جکسون<ref> Port Jackson </ref> در ۱۷۸۸ احداث شد که بعدها به سیدنی تغییر نام یافت. [[فلیندرز، متیو (۱۷۷۴ـ۱۸۱۴)|متیو فلیندرز]]<ref>Matthew Flinders</ref> از ۱۸۰۱ تا ۱۸۰۳ پیرامون این سرزمین را از سوی دریا پیمود و آنجا را استرالیا نامید. انگلیسیها در ۱۸۲۹ سراسر آن را به مالکیت خود درآوردند و مکدوآل استوارت<ref> McDouall Stuart</ref> نیز در ۱۸۶۲ از شرق به غرب آن را پیمود. ماندگاههای گوناگونی که به مرور تأسیس شده بودند، با هم متحد شدند و انگلستان را برای کسب استقلال در فشار گذاشتند. آنان در ۱۹۰۱ کشور مشترکالمنافع استرالیا را تأسیس کردند و نخستین قانون اساسی آن در ۱۹۰۲ تدوین و تصویب شد. ارتش استرالیا در [[جنگ جهانی دوم]] علیه آلمان نازی و ژاپن جنگید و در پایان جنگ مالکیت بعضی سرزمینها و جزایر اطراف را بهدست آورد. | ||
| | ||