استوپا: تفاوت میان نسخه‌ها
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
اِستوپا (stupa) | اِستوپا (stupa) | ||
[[File:11275700-1.jpg|thumb|استوپای سانچی]][[File:11275700-2.jpg|thumb|استوپای سانچی]][[File:11275700-3.jpg|thumb|استوپای سانچی]][[File:11275700-4.jpg|thumb|استوپای سانچی]][[File:11275700-5.jpg|thumb|استوپای سانچی]]سازه‌ای گنبدی که جایگاه نگهداری بقایای جسد یکی از قدیسان بودایی است. سابقۀ بنای استوپا به حدود هزار سال پ''''''م در هندوستان می‌رسد، که از یادمان''''''های گورستانی اقتباس شده بود؛ استوپا معمولاً سقفی نیم''''''کره''''''ای دارد که بر روی آن منار<ref>spire</ref> ساخته می''''''شود. در خاور دور<ref>Far East | [[File:11275700-1.jpg|thumb|استوپای سانچی]][[File:11275700-2.jpg|thumb|استوپای سانچی]][[File:11275700-3.jpg|thumb|استوپای سانچی]][[File:11275700-4.jpg|thumb|استوپای سانچی]][[File:11275700-5.jpg|thumb|استوپای سانچی]]سازه‌ای گنبدی که جایگاه نگهداری بقایای جسد یکی از قدیسان بودایی است. سابقۀ بنای استوپا به حدود هزار سال پ''''''م در [[هندوستان]] می‌رسد، که از یادمان''''''های گورستانی اقتباس شده بود؛ استوپا معمولاً سقفی نیم''''''کره''''''ای دارد که بر روی آن [[منار]]<ref>spire</ref> ساخته می''''''شود. در خاور دور<ref>Far East | ||
</ref>، استوپا به [[پاگودا]]<ref>pagoda </ref> تکامل یافت؛ در [[تبت]]<ref>Tibet </ref> به چورتن<ref>chorten </ref> تبدیل شد که | </ref>، استوپا به [[پاگودا]]<ref>pagoda </ref> تکامل یافت؛ در [[تبت]]<ref>Tibet </ref> به چورتن<ref>chorten </ref> تبدیل شد که ب ''''''معنای تل تدفین<ref>funeral pyre </ref> است. استوپا می''''''تواند تلی ساده به شکل زنگوله، سازه''''''ای پیچیده''''''تر، یا بقعه''''''ای آذین''''''یافته باشد. مفاهیم نمادین مربوط به استوپا در نواحی مختلف متفاوت است، و نمادی واحد ممکن است معانی مختلفی داشته باشد. معماری استوپا بازتابی است از پنج عنصر [[خاک]]، [[باد]]، آتش، [[آب]]، و خِرَد. پاسنگ<ref>plinth </ref> استوپا معرِف خاک، گنبد آن نماد آب، منار آن نماد آتش، هلالی<ref>crescent </ref> آن نماد باد و قرص خورشید<ref>sun-disc </ref> نماد فضا به''''''شمار می''''''رود. شکل هندسی، مثلاً حلقه''''''های قاعده، تعداد اضلاع هر فضای بسته، یا سایر عناصر تکرارشونده، قابل تطبیق با تعالیم بوداست: سه حلقۀ قاعدۀ استوپا به سه ملجأ<ref>Three Refuges </ref> اشاره دارند، فضای چهارضلعی احتمالاً نماد چهار حقیقت ناب<ref>Four Noble Truths </ref> است، و فضای هشت''''''ضلعی به راه هشت''''''گانه<ref>Eightfold Path </ref> دلالت دارد. مناره''''''، گذشته از آتش، نماد روشنایی نیز به شمار می''''''رود. ازجمله مهم''''''ترین استوپاها عبارت''''''اند از استوپای سانچی<ref>Sanchi</ref> (قرن ۳ـ۱پ''''''م)، که تل''''''های خاکی و ریگی مجزا را دربر می‌گیرد، و روکار سنگ دارد و سکویی به شکل مربع بر فراز آن بنا شده است که گنبد چتری سنگیِ چندطبقه''''''ای، به نام ''چترا''<ref>''Chattra''</ref>، روی آن قرار دارد. نرده و مسیر سنگ''''''فرش''''''شدۀ پیرامون استوپا، محلی است برای عبور عبادت''''''کنندگان در اطراف آن. | ||
<br /> | |||
---- | ---- | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۱۰
اِستوپا (stupa)
سازه‌ای گنبدی که جایگاه نگهداری بقایای جسد یکی از قدیسان بودایی است. سابقۀ بنای استوپا به حدود هزار سال پ‌م در هندوستان می‌رسد، که از یادمان‌های گورستانی اقتباس شده بود؛ استوپا معمولاً سقفی نیم‌کره‌ای دارد که بر روی آن منار[۱] ساخته می‌شود. در خاور دور[۲]، استوپا به پاگودا[۳] تکامل یافت؛ در تبت[۴] به چورتن[۵] تبدیل شد که ب معنای تل تدفین[۶] است. استوپا می‌تواند تلی ساده به شکل زنگوله، سازه‌ای پیچیده‌تر، یا بقعه‌ای آذین‌یافته باشد. مفاهیم نمادین مربوط به استوپا در نواحی مختلف متفاوت است، و نمادی واحد ممکن است معانی مختلفی داشته باشد. معماری استوپا بازتابی است از پنج عنصر خاک، باد، آتش، آب، و خِرَد. پاسنگ[۷] استوپا معرِف خاک، گنبد آن نماد آب، منار آن نماد آتش، هلالی[۸] آن نماد باد و قرص خورشید[۹] نماد فضا به‌شمار می‌رود. شکل هندسی، مثلاً حلقه‌های قاعده، تعداد اضلاع هر فضای بسته، یا سایر عناصر تکرارشونده، قابل تطبیق با تعالیم بوداست: سه حلقۀ قاعدۀ استوپا به سه ملجأ[۱۰] اشاره دارند، فضای چهارضلعی احتمالاً نماد چهار حقیقت ناب[۱۱] است، و فضای هشت‌ضلعی به راه هشت‌گانه[۱۲] دلالت دارد. مناره، گذشته از آتش، نماد روشنایی نیز به شمار می‌رود. ازجمله مهم‌ترین استوپاها عبارت‌اند از استوپای سانچی[۱۳] (قرن ۳ـ۱پ‌م)، که تل‌های خاکی و ریگی مجزا را دربر می‌گیرد، و روکار سنگ دارد و سکویی به شکل مربع بر فراز آن بنا شده است که گنبد چتری سنگیِ چندطبقه‌ای، به نام چترا[۱۴]، روی آن قرار دارد. نرده و مسیر سنگ‌فرش‌شدۀ پیرامون استوپا، محلی است برای عبور عبادت‌کنندگان در اطراف آن.