آب انبار

آب انبار Ab anbar (Cistern)

کاربرد آب‌انبارها در دوران قدیم

آب‌انبار

مخازن یا آبگیرهایی در ابعاد کوچک و بزرگ برای ذخیره‌کردن آب آشامیدنی در شهرها، روستاها و بر سر راه‌های کاروانی در رباط‌ها و کاروان‌سراها. آب‌انبارها معمولاً از آب قنات‌ها یا رودخانه‌های نزدیک به این آبادی‌ها و یا از آب باران پر می‌شود. نگهداری آب در این آب‌انبارها بدین‌سبب است که آب قنات‌ها در تابستان کم می‌شود و رودخانه‌های پرآب بهاری و زمستانی به خشک‌رودهایی تبدیل می‌شود. از این گذشته آب آب‌انبارها در تابستان خنک‌تر از آب قنات‌ها و رودخانه‌هاست، زیرا آب‌انبارها را معمولاً از سطح زمین پایین‌تر می‌سازند و دیوارهای آن را قطور می‌گیرند و در اغلب نقاط ایران، خصوصاً نواحی جنوبی، بادگیر یا بادگیرهایی بر حاشیۀ طاق بر روی دیوارها می‌سازند و از حاشیۀ داخلی طاق به این بادگیرها راه می‌دهند. همین راه‌ها هوای داخل انبار را به جریان می‌اندازد و آب خنک می‌شود. از مهم‌ترین نمونۀ این آب‌انبارها، آب‌انبار شش‌بادگیری شهر یزد است. طرح آب‌انبارهای خانه‌های شهرها و دهکده‌ها بیشتر به‌شکل مربع یا مربع مستطیل است. اما آب‌انبارهای عمومی شهرها و راه‌های کاروانی معمولاً مدور است و بام آن‌ها به‌شکل‌ نیمکره یا نزدیک به مخروط است. ظرفیت آب‌انبارها عموماً‌ از ۳۰۰ تا ۳۰۰۰ متر مکعب است.

 

---