آب حیات

آب حیات (Fountain of Youth)

(نیز: آب حیوان، آب بقا، آب زندگانی، آب جاودانگی، آب جوانی، آب خضر، چشمۀ خضر، عین‌الحیوة، نهر‌الحیوة) در روایات و افسانه‌ها چشمه‌ای است که هر کس از آن بنوشد یا سر و تن را در آن بشوید جاودان می‌شود. در داستان‌های اسلامی از سه تن یاد شده است که درپی آب حیات رفته‌اند؛ دو تن از آنان خضر و الیاس پیامبرند که از این آب آشامیدند و زندگی جاودان یافته‌اند و یکی دیگر ذوالقرنین است که ناکام شد. آب حیات در اصطلاح صوفیان، کنایه از سرچشمۀ عشق و محبت است که هر کس از آن بچشد هرگز معدوم نگردد و گاهی به‌معنی ذات و حقیقت اشیا آمده است که عالم و آدم به نور او منوّرند. در بعضی منابع به‌معنی وجود مطلق است و به جلوه‌های تجلیات حق هم گفته می‌شود. به اعتباری دیگر جهان تاریک جسم، و آب حیات علم است. در مثنوی معنوی گاهی به‌معنی سیر باطنی سالک و احوالی که بر او می‌گذرد و امثال آن آمده است.

---