پرش به محتوا

آناهیتا: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۲: خط ۲:


<br>
<br>
(یا: اَناهیتا؛ ناهید) به‌معنی‌ نیالوده‌ و پاک‌، ایزدبانوی [[آب]] و‌ از بزرگ‌ترین‌ و محبوب‌ترین‌ ایزدان‌ [[زردشتی، آیین|آیین‌ زردشتی]]. نام‌ کامل‌ این‌ فرشته‌، اَرِدْوی‌ سورَه‌ آناهیتا، از ترکیب‌ سه‌ صفت‌ درست‌ شده‌ است‌. اَرِدوی‌ (اَرِد-) به‌معنی‌ فزودن‌ و بالاندن‌ که‌ نام‌ یکی‌ از رودهای‌ افسانه‌ای‌ است‌ و غالباً با سورَه،‌ به‌معنی‌ زور، می‌آید و اَناهیتا که‌ نیالوده و پاک‌ و بی‌آلایش معنا می‌دهد‌. اناهیتا با گذشت‌ زمان‌ به‌صورت‌ آناهیتا، اناهید و ناهید درآمده‌ است‌. در میان‌ اشیاء مفرغی‌ [[لرستان]]،‌ از ۸۰۰ تا ۷۰۰پ‌م، نشانه‌هایی‌ از آناهیتا به‌چشم‌ می‌خورد. سنگ‌‌نبشتۀ‌ [[اردشیر هخامنشی دوم ( ـ۳۶۰پ م)|اردشیر دوم‌ هخامنشی‌]](۴۰۴ـ۳۵۹پ‌‌م) در [[همدان، شهر|همدان]]،‌ نخستین سند مکتوب ایرانی است که در آن از آناهیتا یاد شده است. در این سنگ‌نبشته اردشیر اعلام می‌کند که کاخش را به‌ خواست‌ [[اهورامزدا]]، آناهیتا و [[میترا]]، ساخته‌ است‌. در زمان‌ [[اشکانیان|اشکانیان‌]] آناهیتا و میترا به‌ اوج‌ قدرت‌ رسمی‌ می‌‌رسند و با اهورامزدا اتحادی نیرومند تشکیل می‌دهد. در این دوره آناهیتا در مقام‌ ایزد آب‌ و باروری‌ رونق‌ و جایگاهی‌ بی‌سابقه‌ دارد و به‌‌گاه‌ حتی‌ پرستش‌ او مقدّم‌ می‌شود. تمام‌ معابد ایرانی‌ این‌ دوره‌ به‌ آناهیتا هدیه‌ شده‌اند. از آن‌ میان‌ معبد شیز (معروف‌ به‌ [[تخت سلیمان، مجموعه باستانی|تخت‌ سلیمان‌]]) است. [[ساسانیان|ساسانیان‌]] که‌ کار خود را از معبد آناهیتای‌ استخر، که‌ تولیت‌ آن‌ را به‌عهده‌ داشتند، آغاز کردند، هم‌ به‌صورت‌ نوشته‌ و هم‌ با پیکرتراشی‌هایی که از خود به یادگار گذاشتند،‌ تصویر بهتر و روشن‌تری‌ از آناهیتا به‌دست داده‌اند. در ''یشت‌‌ها'' می‌بینیم‌ که‌ آناهیتا دختر جوان‌ بسیار برومندی‌ است‌، راست‌بالا و توانا، با بازوان‌ سپیدی‌ به‌ ستبری‌ شانۀ‌ [[اسب|اسب‌]]<nowiki/>ها با جامۀ‌ گران‌بهای‌ پرچین‌ زرینی‌ بر‌ تن‌ و گوشوارۀ‌ چهارگوش‌ و زرین‌ بر گوش‌ و طوقِ زیبایی‌ بر گردن‌ و تاج‌ هشت‌گوش‌ زرینی‌ بر تارک‌. آناهیتا فزایندۀ‌ گله‌ و رمه‌ است‌، نطفۀ‌ مردان‌ را پاک‌ می‌‌کند و به‌ زنان‌ باردار شیر ارزانی‌ می‌دارد. هزار دریاچه‌ دارد و هزار رود و هرکدام‌ از این‌ رودها سراسر هفت‌ کشور روی‌ زمین‌ را سیراب‌ می‌کند.
(یا: اَناهیتا؛ ناهید) به‌معنی‌ نیالوده‌ و پاک‌، ایزدبانوی [[آب]] و‌ از بزرگ‌ترین‌ و محبوب‌ترین‌ ایزدان‌ [[زردشتی، آیین|آیین‌ زردشتی]]. نام‌ کامل‌ این‌ فرشته‌، اَرِدْوی‌ سورَه‌ آناهیتا، از ترکیب‌ سه‌ صفت‌ درست‌ شده‌ است‌. اَرِدوی‌ (اَرِد-) به‌معنی‌ فزودن‌ و بالاندن‌ که‌ نام‌ یکی‌ از رودهای‌ افسانه‌ای‌ است‌ و غالباً با سورَه،‌ به‌معنی‌ زور، می‌آید و اَناهیتا که‌ نیالوده و پاک‌ و بی‌آلایش معنا می‌دهد‌. اناهیتا با گذشت‌ زمان‌ به‌صورت‌ آناهیتا، اناهید و ناهید درآمده‌ است‌. در میان‌ اشیاء مفرغی‌ [[لرستان]]،‌ از ۸۰۰ تا ۷۰۰پ‌م، نشانه‌هایی‌ از آناهیتا به‌چشم‌ می‌خورد. سنگ‌‌نبشتۀ‌ [[اردشیر هخامنشی دوم ( ـ۳۶۰پ م)|اردشیر دوم‌ هخامنشی‌]](۴۰۴ـ۳۵۹پ‌‌م) در [[همدان، شهر|همدان]]،‌ نخستین سند مکتوب ایرانی است که در آن از آناهیتا یاد شده است. در این سنگ‌نبشته اردشیر اعلام می‌کند که کاخش را به‌ خواست‌ [[اهورامزدا]]، آناهیتا و [[میترا]]، ساخته‌ است‌. در زمان‌ [[اشکانیان|اشکانیان‌]] آناهیتا و میترا به‌ اوج‌ قدرت‌ رسمی‌ می‌‌رسند و با اهورامزدا اتحادی نیرومند تشکیل می‌دهد. در این دوره آناهیتا در مقام‌ ایزد آب‌ و باروری‌ رونق‌ و جایگاهی‌ بی‌سابقه‌ دارد و به‌‌گاه‌ حتی‌ پرستش‌ او مقدّم‌ می‌شود. تمام‌ معابد ایرانی‌ این‌ دوره‌ به‌ آناهیتا هدیه‌ شده‌اند. از آن‌ میان‌ معبد شیز (معروف‌ به‌ [[تخت سلیمان، مجموعه باستانی|تخت‌ سلیمان‌]]) است. [[ساسانیان|ساسانیان‌]] که‌ کار خود را از معبد آناهیتای‌ استخر، که‌ تولیت‌ آن‌ را به‌عهده‌ داشتند، آغاز کردند، هم‌ به‌صورت‌ نوشته‌ و هم‌ با پیکرتراشی‌هایی که از خود به یادگار گذاشتند،‌ تصویر بهتر و روشن‌تری‌ از آناهیتا به‌دست داده‌اند. در ''[[یشت ها|یشت‌‌ها]]'' می‌بینیم‌ که‌ آناهیتا دختر جوان‌ بسیار برومندی‌ است‌، راست‌بالا و توانا، با بازوان‌ سپیدی‌ به‌ ستبری‌ شانۀ‌ [[اسب|اسب‌]]<nowiki/>ها با جامۀ‌ گران‌بهای‌ پرچین‌ زرینی‌ بر‌ تن‌ و گوشوارۀ‌ چهارگوش‌ و زرین‌ بر گوش‌ و طوقِ زیبایی‌ بر گردن‌ و تاج‌ هشت‌گوش‌ زرینی‌ بر تارک‌. آناهیتا فزایندۀ‌ گله‌ و رمه‌ است‌، نطفۀ‌ مردان‌ را پاک‌ می‌‌کند و به‌ زنان‌ باردار شیر ارزانی‌ می‌دارد. هزار دریاچه‌ دارد و هزار رود و هرکدام‌ از این‌ رودها سراسر هفت‌ کشور روی‌ زمین‌ را سیراب‌ می‌کند.




سرویراستار، ویراستار
۳۶٬۷۲۷

ویرایش