المباحث المشرقیه

المَباحِثُ‌الْمَشْرِقیَّه
تألیف فخر رازی، کتابی به عربی، در فلسفه. این اثر مبسوط و مهم، مجموعه‌ای فراهم آمده از فلسفۀ مشاء است که در آن رازی، به خلاف مشرب عقلی خود، به تحریر و تقریر مبانی مشایی به روایت ابن‌سینا پرداخته و از نقد آن خودداری کرده است. رازی این اثر را در سه کتاب، مشتمل بر ابواب و فصولی فراهم آورده است: کتاب اول در امور عامه؛ کتاب دوم در جواهر و اعراض؛ کتاب سوم در الهیات. تقسیم و ترتیبی بدیع که رازی در این کتاب به اقتفای پاره‌ای از آثار ابن سینا مانند النجاه پی‌ریزی کرده، دستمایۀ ترتیب و تبویب آثاری همچون تجریدالاعتقاد طوسی و اسفار ملاصدرا قرار گرفته است. این کتاب بهترین تقریر و شرح از آرای ابن‌سینا و مشائیان است. این اثر نخستین‌بار در ۲ مجلد در سلسلۀ کتب دایرةالمعارف عثمانی به تصحیح زین‌العابدین موسوی و دیگران به‌چاپ رسید.