آوند چوبی: تفاوت میان نسخه‌ها

آوند چوبی (xylem)<br /> بافت ترابری در گیاهان آوندی. وظیفۀ اصلی آن هدایت آب و [[مواد غذایی]] محلول از ریشه به بخش‌های دیگر گیاه است. آب در نهایت بر اثر [[تعرق]]<ref>transpiration</ref> از برگ خارج می‌شود (← [[برگ]]). آوند چوبی از انواع متفاوتی از یاخته‌ها تشکیل شده است. یاخته‌هایی طویل، باریک، و معمولاً مرده با نام [[تراکیید|تراکئید]]<ref>tracheid</ref>، سخت آگنه ([[اسکلرانشیم]])<ref>schlerenchyma</ref>، یاخته‌های پارانشیمی<ref>parenchyma</ref> با دیوارۀ نازک، و عناصر آوندی هادی از آن جمله‌اند. تعرق خروج آب از برگ گیاه به اتمسفر به حالت [[بخار]]<ref>steam</ref> است. خروج آب از برگ، حرکت آب و مواد معدنی را در آوندهای چوبی برقرار می‌کند. این امر از آن‌رو اهمیت دارد که بسیاری از یاخته‌های گیاهی به مواد معدنی نیاز دارند. بافت‌ آوند چوبی معمولاً در نزدیکی بافت ترابری دیگری با نام آوند آبکشی<ref>phloem</ref> قرار دارد. وظیفۀ بافت اخیر ترابری [[قند]]<ref>sugar</ref>ها و [[اسید آمینه|آمینواسید]]<ref>amino acid</ref>ها است (← [[پروتئین|پروتئین‌]]<ref>protein</ref>). در گیاهان غیرچوبی، آوند آبکشی و آوند چوبی به صورت دسته‌ای یافت می‌شوند. این دسته‌ها را در برگ، رگبرگ<ref>veins</ref> می‌نامند. در اغلب [[نهاندانه|نهان‌دانگان]]<ref>angiosperms</ref> (گیاهان گل‌دار)، آب از طریق عناصر آوندی حرکت می‌کند. اغلب بازدانگان<ref>gymnosperms</ref> و سرخسیان<ref>pteridophytes</ref> فاقد عناصر آوندی و برای هدایت آب به [[تراکیید|تراکئید]]<ref>tracheid</ref>ها وابسته‌اند. گیاهان غیرچوبی فقط آوند چوبی نخستین دارند که از پروکامبیوم<ref>procambium</ref> حاصل می‌شود، در حالی‌که در درختان و [[درختچه|درختچه‌]]<ref>shrub</ref>ها، آوند چوبی پسین جانشین بخش اعظم آوندهای چوبی نخستین می‌شود. آوندهای چوبی پسین نتیجۀ [[رشد پسین]]<ref>secondary growth</ref>، حاصل از فعالیت [[کامبیوم]]<ref>cambium</ref> آوندی‌اند. دیواره‌های یاخته‌ای آوند چوبی پسین بر اثر رسوب [[لیگنین]]<ref>lignin</ref> ضخیم‌ و باعث استحکام گیاه می‌شوند. نیز ← [[چوب]]<ref>wood</ref><br /> <!--10267900-->