هولیوس، یوهانس (۱۶۱۱ـ۱۶۸۷): تفاوت میان نسخه‌ها
DaneshGostar (بحث | مشارکتها) (جایگزینی متن - '\\4' به '<!--4') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
هِوِلیوس، یوهانِس (۱۶۱۱ـ۱۶۸۷)(Hevelius, Johannes)<br> | هِوِلیوس، یوهانِس (۱۶۱۱ـ۱۶۸۷)(Hevelius, Johannes)<br> | ||
[[پرونده: 41161400-1.jpg | بندانگشتی|نقشه ترسيم‌شده ماه توسط يوهانس هوليوس]][[پرونده: 41161400.jpg | بندانگشتی|نقشه ترسيم‌شده ماه توسط يوهانس هوليوس]]<p>اخترشناس آلمانی. نخستین نقشۀ نسبتاً تفصیلی ماه را، دراثر خود با عنوان ''ماه‌نگار'' (۱۶۴۷)، منتشر ساخت. همچنین چهار | [[پرونده: 41161400-1.jpg | بندانگشتی|نقشه ترسيم‌شده ماه توسط يوهانس هوليوس]][[پرونده: 41161400.jpg | بندانگشتی|نقشه ترسيم‌شده ماه توسط يوهانس هوليوس]]<p>اخترشناس آلمانی. نخستین نقشۀ نسبتاً تفصیلی ماه را، دراثر خود با عنوان ''ماه‌نگار'' (۱۶۴۷)، منتشر ساخت. همچنین چهار دنباله‌دار<ref>comet</ref> ۱۶۵۲، ۱۶۶۱، ۱۶۷۲ و ۱۶۷۷ را کشف کرد و چنین نظر داد که این اجسام در مسیرهایی سهمی‌شکل بر گرد خورشید مدارپیمایی می‌کنند. ''فلک‌نگار''<ref>uranographia</ref> او دربرگیرندۀ فهرست‌نامه‌ای شامل بیش از ۱,۵۰۰ ستاره و اطلسی آسمانی<ref>celestial atlas</ref> با ۵۴ صفحه است، در حالی‌که اثر دیگرش اطلسی از ستاره‌ها است که شماری از صورت‌های فلکی<ref>constellation</ref> جدید در آن معرفی شده‌اند. هر دوی این آثار را همسرش الیزابت، که در کارها دستیارش بود ویرایش و پس از مرگ هولیوس با عنوان Prodromus astronomiae (۱۶۹۰) منتشرساخت. در دانتزیگ<ref>Danzig</ref> (گدانسک<ref>Gdansk</ref> در لهستان کنونی) زاده شد و در همان‌جا درس خواند. </p><p>پیش از آن‌که دوباره در دانتزیگ ساکن و به تجارت آبجو و نمایندگی شورای شهر مشغول شود، مدتی در لیدن<ref>Leiden</ref>، لندن، و پاریس به سر برد. شب‌ها را روی بام خانه‌اش می‌گذراند و در ۱۶۴۱، رصدخانه‌ای روی بام خانه‌اش برپا و آن را با وسایل ساخت خود مجهز کرد. برای برطرف‌کردن ابیراهی رنگی<ref>chromatic aberration</ref>، تعدادی تلسکوپ با فاصلۀ کانونی زیاد ساخت که بزرگ‌ترینشان اسبابی بدون لوله به طول ۴۶ متر بود. با این که برای دیدن جزئیات ماه و سیاره‌ها از تلسکوپ استفاده می‌کرد، از کاربرد تلسکوپ در اسباب‌های اندازه‌گیری‌اش امتناع ورزید. رصدهای او در زمینۀ موقعیت ستاره‌ها با چشم غیرمسلح صورت می‌گرفت و از رصدهای اخترشناس دانمارکی، تیکو براهه<ref>Tycho Brahe</ref>، دقیق‌تر بود. از ۱۶۴۲ تا ۱۶۴۵، مقدار نسبتاً دقیق دورۀ چرخش محوری خورشید<ref>solar rotation</ref> را به‌دست آورد و نخستین توصیف نواحی درخشان در همسایگی لک‌های خورشیدی<ref>sunspots</ref> را مطرح کرد. او این نواحی را مشعل<ref>faculae</ref> نامید که هنوز به همین نام معروف‌اند. در ۱۶۷۹، رصدخانه و بخشی از یادداشت‌هایش براثر آتش‌سوزی از بین رفت.</p><br><!--41161400--> | ||
<br><!--41161400--> | |||
[[رده:اخترشناسی]] | [[رده:اخترشناسی]] | ||
[[رده:(اخترشناسی)اشخاص و آثار]] | [[رده:(اخترشناسی)اشخاص و آثار]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۵
هِوِلیوس، یوهانِس (۱۶۱۱ـ۱۶۸۷)(Hevelius, Johannes)
اخترشناس آلمانی. نخستین نقشۀ نسبتاً تفصیلی ماه را، دراثر خود با عنوان ماه‌نگار (۱۶۴۷)، منتشر ساخت. همچنین چهار دنباله‌دار[۱] ۱۶۵۲، ۱۶۶۱، ۱۶۷۲ و ۱۶۷۷ را کشف کرد و چنین نظر داد که این اجسام در مسیرهایی سهمی‌شکل بر گرد خورشید مدارپیمایی می‌کنند. فلک‌نگار[۲] او دربرگیرندۀ فهرست‌نامه‌ای شامل بیش از ۱,۵۰۰ ستاره و اطلسی آسمانی[۳] با ۵۴ صفحه است، در حالی‌که اثر دیگرش اطلسی از ستاره‌ها است که شماری از صورت‌های فلکی[۴] جدید در آن معرفی شده‌اند. هر دوی این آثار را همسرش الیزابت، که در کارها دستیارش بود ویرایش و پس از مرگ هولیوس با عنوان Prodromus astronomiae (۱۶۹۰) منتشرساخت. در دانتزیگ[۵] (گدانسک[۶] در لهستان کنونی) زاده شد و در همان‌جا درس خواند.
پیش از آن‌که دوباره در دانتزیگ ساکن و به تجارت آبجو و نمایندگی شورای شهر مشغول شود، مدتی در لیدن[۷]، لندن، و پاریس به سر برد. شب‌ها را روی بام خانه‌اش می‌گذراند و در ۱۶۴۱، رصدخانه‌ای روی بام خانه‌اش برپا و آن را با وسایل ساخت خود مجهز کرد. برای برطرف‌کردن ابیراهی رنگی[۸]، تعدادی تلسکوپ با فاصلۀ کانونی زیاد ساخت که بزرگ‌ترینشان اسبابی بدون لوله به طول ۴۶ متر بود. با این که برای دیدن جزئیات ماه و سیاره‌ها از تلسکوپ استفاده می‌کرد، از کاربرد تلسکوپ در اسباب‌های اندازه‌گیری‌اش امتناع ورزید. رصدهای او در زمینۀ موقعیت ستاره‌ها با چشم غیرمسلح صورت می‌گرفت و از رصدهای اخترشناس دانمارکی، تیکو براهه[۹]، دقیق‌تر بود. از ۱۶۴۲ تا ۱۶۴۵، مقدار نسبتاً دقیق دورۀ چرخش محوری خورشید[۱۰] را به‌دست آورد و نخستین توصیف نواحی درخشان در همسایگی لک‌های خورشیدی[۱۱] را مطرح کرد. او این نواحی را مشعل[۱۲] نامید که هنوز به همین نام معروف‌اند. در ۱۶۷۹، رصدخانه و بخشی از یادداشت‌هایش براثر آتش‌سوزی از بین رفت.