نظام الملک طوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(جایگزینی متن - '\\3' به '<!--3')
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:


نِظامُ‌المُلک طوسی (طوس ۴۰۸ـ۴۸۵ق)<br>
نِظامُ‌المُلک طوسی (طوس ۴۰۸ـ۴۸۵ق)<br>
<p>ابوعلی‌ قوام‌الدین‌ حسن‌، معروف به خواجه نظام‌الملک، از وزرا‌ و رجال و نویسندگان مشهور دورۀ سلاجقه‌. از کودکی‌ به‌ تحصیل‌ علم‌ پرداخت‌. پس‌ از فراغت‌ از تحصیل‌، در بلخ‌ نزد ابوعلی‌ بن‌ شاذان‌ و آلب‌ارسلان‌ به‌ دبیری‌ پرداخت‌. خواجه‌ در ۴۵۱ق به‌ وزارت‌ آلب‌ارسلان‌ و سپس‌ ملکشاه‌ برگزیده‌ شد و چون‌ وزیر باکیاستی‌ بود، ۳۰ سال‌ در این‌ شغل‌ باقی‌ ماند، اما براثر اختلاف‌ با ترکان‌ خاتون‌ بر سر جانشینی‌ ملکشاه‌ از وزارت‌ برکنار شد و در راه‌ بغداد به‌دست یکی‌ از فدائیان‌ اسماعیلی‌ به‌قتل‌ رسید. خواجه‌ نظام‌الملک‌ شافعی‌‌مذهب‌ بود و به‌ فقها و متصوفه‌ ارادت‌ خاصی‌ داشت‌. به‌‌همین‌ منظور، مدارس‌ و خانقاه‌ها و بیمارستان‌هایی‌ در شهرها،‌ ازجمله‌ بلخ‌، هرات‌، نیشابور، اصفهان‌، ری‌ و بغداد بنا کرد که‌ مدارس‌ آن به‌ نظامیه‌ مشهور شده‌اند. وی نسبت به شیعه خصومت داشت و با علمای شیعه مخالفت می‌کرد. خواجه‌ فردی‌ ادیب‌ و شاعر بود و شعرایی‌ چون‌ لامعی‌ گرگانی‌ و امیر معزّی‌ وی‌ را ستوده‌اند. از وی‌ کتابی‌ به‌ نام‌ ''سیاست‌نامه ‌''یا ''سیرالملوک'' به‌ فارسی‌ و نیز رساله‌ای‌ به‌ نام‌ ''قانون‌الملک'' یا ''دستورالوزرا'' که‌ قسمتی‌ از ''سیاست‌نامه'' است‌، باقی‌ مانده‌ است‌. </p>
<p>ابوعلی‌ قوام‌الدین‌ حسن‌، معروف به خواجه نظام‌الملک، از وزرا‌ و رجال و نویسندگان مشهور دورۀ [[سلاجقه|سلاجقه‌]]. از کودکی‌ به‌ تحصیل‌ علم‌ پرداخت‌. پس‌ از فراغت‌ از تحصیل‌، در بلخ‌ نزد ابوعلی‌ بن‌ شاذان‌ و [[آلب ارسلان|آلب‌ارسلان‌]] به‌ دبیری‌ پرداخت‌. خواجه‌ در ۴۵۱ق به‌ وزارت‌ آلب‌ارسلان‌ و سپس‌ [[ملکشاه سلجوقی|ملکشاه‌]] برگزیده‌ شد و چون‌ وزیر باکیاستی‌ بود، ۳۰ سال‌ در این‌ شغل‌ باقی‌ ماند، اما براثر اختلاف‌ با ترکان‌ خاتون‌ بر سر جانشینی‌ ملکشاه‌ از وزارت‌ برکنار شد و در راه‌ بغداد به‌دست یکی‌ از فدائیان‌ اسماعیلی‌ به‌قتل‌ رسید. خواجه‌ نظام‌الملک‌ شافعی‌‌مذهب‌ بود و به‌ فقها و متصوفه‌ ارادت‌ خاصی‌ داشت‌. به‌‌همین‌ منظور، مدارس‌ و خانقاه‌ها و بیمارستان‌هایی‌ در شهرها،‌ ازجمله‌ بلخ‌، هرات‌، نیشابور، اصفهان‌، ری‌ و بغداد بنا کرد که‌ مدارس‌ آن به‌ نظامیه‌ مشهور شده‌اند. وی نسبت به شیعه خصومت داشت و با علمای شیعه مخالفت می‌کرد. خواجه‌ فردی‌ ادیب‌ و شاعر بود و شعرایی‌ چون‌ لامعی‌ گرگانی‌ و امیر معزّی‌ وی‌ را ستوده‌اند. از وی‌ کتابی‌ به‌ نام‌ ''[[سیاست نامه|سیاست‌نامه]] ‌''یا ''سیرالملوک'' به‌ فارسی‌ و نیز رساله‌ای‌ به‌ نام‌ ''قانون‌الملک'' یا ''دستورالوزرا'' که‌ قسمتی‌ از ''سیاست‌نامه'' است‌، باقی‌ مانده‌ است‌. </p>
<br><!--39118300-->
<br><!--39118300-->
[[رده:تاریخ ایران]]
[[رده:تاریخ ایران]]
[[رده:ایران از حکومت غزنویان تا حمله مغول]]
[[رده:ایران از حکومت غزنویان تا حمله مغول]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۳۲

نِظامُ‌المُلک طوسی (طوس ۴۰۸ـ۴۸۵ق)

ابوعلی‌ قوام‌الدین‌ حسن‌، معروف به خواجه نظام‌الملک، از وزرا‌ و رجال و نویسندگان مشهور دورۀ سلاجقه‌. از کودکی‌ به‌ تحصیل‌ علم‌ پرداخت‌. پس‌ از فراغت‌ از تحصیل‌، در بلخ‌ نزد ابوعلی‌ بن‌ شاذان‌ و آلب‌ارسلان‌ به‌ دبیری‌ پرداخت‌. خواجه‌ در ۴۵۱ق به‌ وزارت‌ آلب‌ارسلان‌ و سپس‌ ملکشاه‌ برگزیده‌ شد و چون‌ وزیر باکیاستی‌ بود، ۳۰ سال‌ در این‌ شغل‌ باقی‌ ماند، اما براثر اختلاف‌ با ترکان‌ خاتون‌ بر سر جانشینی‌ ملکشاه‌ از وزارت‌ برکنار شد و در راه‌ بغداد به‌دست یکی‌ از فدائیان‌ اسماعیلی‌ به‌قتل‌ رسید. خواجه‌ نظام‌الملک‌ شافعی‌‌مذهب‌ بود و به‌ فقها و متصوفه‌ ارادت‌ خاصی‌ داشت‌. به‌‌همین‌ منظور، مدارس‌ و خانقاه‌ها و بیمارستان‌هایی‌ در شهرها،‌ ازجمله‌ بلخ‌، هرات‌، نیشابور، اصفهان‌، ری‌ و بغداد بنا کرد که‌ مدارس‌ آن به‌ نظامیه‌ مشهور شده‌اند. وی نسبت به شیعه خصومت داشت و با علمای شیعه مخالفت می‌کرد. خواجه‌ فردی‌ ادیب‌ و شاعر بود و شعرایی‌ چون‌ لامعی‌ گرگانی‌ و امیر معزّی‌ وی‌ را ستوده‌اند. از وی‌ کتابی‌ به‌ نام‌ سیاست‌نامهیا سیرالملوک به‌ فارسی‌ و نیز رساله‌ای‌ به‌ نام‌ قانون‌الملک یا دستورالوزرا که‌ قسمتی‌ از سیاست‌نامه است‌، باقی‌ مانده‌ است‌.