عصر آهن: تفاوت میان نسخه‌ها
DaneshGostar (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
(تغییرمسیر به آهن، عصر حذف شد) برچسب‌ها: تغییرمسیر حذف شد ویرایشگر دیداری |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
عصر آهن Iron Age | |||
مرحله‌ای تکاملی در فناوری که طی آن سلاح ها و ابزارها از آهن ساخته شد. عصر حجر و عصر مفرغ پیش از عصر آهن قرار دارند و از این رو این عصر در چارچوب نظام سه دوره‌ای ماقبل تاریخ، آخرین مرحلۀ تکنولوژیک به‌شمار می‌رود. آهن در حدود 1500 پ‌م در نواحی غرب آسیا تولید شد، اما تا حدود 1000 پ م مادّه‌ای نامرغوب تر از مفرغ انگشاته می‌شد؛ در این زمان فنون متالوژی بهبود یافتند، و با افزودن کربن به آهن در فرآیند آهن‌گدازی، فولاد به‌دست آمد.آهنکاری به آرامی در مناطق گوناگون رواج یافت؛ حدود 900پ‌م در اروپای مرکزی، و حدود 600پ‌م در چین. هیئتی تحقیقاتی، فنون آهنکاری را در اواخر قرن 19 به جزایر فیجی معرفی کردند. فرهنگ‌های عصر آهن عبارات‌اند از هالشتات (برگرفته از نام کاوشگاهی در اتریش) و لا تن (برگرفته از نام کاوشگاهی در سوئیس). بهره‌گیری اقتصادی از آهن، به‌ویژه برای کاربرد در وسایل کشاورزی و اسلحه، گام بلندی در پیشرفت فرهنگ مادّی بود. کانه‌های آهن، برخلاف مس و قلع که در ساخت مفرغ به کار می‌روند، در همه جا به فراوان در دسترس‌اند، و همین امر رواج ابزارهای فلزی ارزان قیمت و بادوام را امکان‌پذیر ساخت. عصر آهن، همچنین، با ظهور نظام‌های سلسله مراتبی، همراه با قبیله‌ها و سرکردگان و مهتران، و تقویت استحکامات دفاعی، از قبیل دژتپه‌ها و حصارها، مقارن بود. صنعت نمک در اقتصاد اقوام هالشتات، یعنی قدیمی‌ترین فرهنگ عصر آهن در اروپای مرکزی، نقش عمده‌ای ایفا کرد. در قرن 19 گورستانی فوق العاده غنی در هالشتات حفاری شد و گورهایی متعلق به دورۀ گذار از عصر مفرغ به عصر آهن آشکار شدند. اشیایی از هر دو فلز به دست آمد، و مرحله‌های تطّور شمشیرهایی از جنس هر دو فلز، زمینه‌ساز ایجاد گاه‌شماری نسبی شد. آخرین مناصب هالشتات پیش‌در آمد نظام‌های مبتنی بر سلسله مراتبی سلتی انگاشته می‌شوند. نام این فرهنگ از نوعی کاوشگاه در دریاچۀ نوشاتل سوئیس گرفته شده است. فرهنگ‌های گوناگون لا تن، که سلتی به شمار می‌آیند، بر اثر تماس‌های تجاری میان تمدن‌های پیشرفتۀ شهری مدیترانه و اجتماعات زراعت پیشۀ هالشتات در شمال کوه‌های آلپ شکل گرفتند. در این فرهنگ از آهن به فراوانی برای ساختن اشیای عمومی و وسایل نظامی، و از مفرغ و طلا عمدتاً برای ساخت زیورآلات استفاده می‌شد. در مناطقی که به امپراتوری روم پیوستند، عصر آهن جای خود را، بنابر اصطلاحات باستان‌شناختی، به دورۀ رومی می‌دهد. در جاهای دیگر، عصر آهن تا غلبۀ فرهنگ نویسای دیگری، که غالباً مسیحیت بود، ادامه می‌یابد. در اسکاندیناوی، پژوهشگران عصر آهن رومی، دوره‌های مهاجرت‌ها و دورۀ وایکینگ‌ها را «عصر آهن» می‌انگارند. زیرا همگی عموماً دوره‌های ماقبل تاریخی (یا پیشاتاریخی)اند و در دوره‌های تاریخی طبقه بندی نمی‌شوند. در انگلستان، عصر آهن از حدود 700پ‌م آغاز می‌شود و تا هجوم رومیان در 43م ادامه می‌یابد. فرهنگ عصر آهن پس از این تاریخ نیز، به‌ویژه در کورنوال، همچنان ادامه یافت. | |||
نسخهٔ ۱۲ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۲۵
عصر آهن Iron Age
مرحله‌ای تکاملی در فناوری که طی آن سلاح ها و ابزارها از آهن ساخته شد. عصر حجر و عصر مفرغ پیش از عصر آهن قرار دارند و از این رو این عصر در چارچوب نظام سه دوره‌ای ماقبل تاریخ، آخرین مرحلۀ تکنولوژیک به‌شمار می‌رود. آهن در حدود 1500 پ‌م در نواحی غرب آسیا تولید شد، اما تا حدود 1000 پ م مادّه‌ای نامرغوب تر از مفرغ انگشاته می‌شد؛ در این زمان فنون متالوژی بهبود یافتند، و با افزودن کربن به آهن در فرآیند آهن‌گدازی، فولاد به‌دست آمد.آهنکاری به آرامی در مناطق گوناگون رواج یافت؛ حدود 900پ‌م در اروپای مرکزی، و حدود 600پ‌م در چین. هیئتی تحقیقاتی، فنون آهنکاری را در اواخر قرن 19 به جزایر فیجی معرفی کردند. فرهنگ‌های عصر آهن عبارات‌اند از هالشتات (برگرفته از نام کاوشگاهی در اتریش) و لا تن (برگرفته از نام کاوشگاهی در سوئیس). بهره‌گیری اقتصادی از آهن، به‌ویژه برای کاربرد در وسایل کشاورزی و اسلحه، گام بلندی در پیشرفت فرهنگ مادّی بود. کانه‌های آهن، برخلاف مس و قلع که در ساخت مفرغ به کار می‌روند، در همه جا به فراوان در دسترس‌اند، و همین امر رواج ابزارهای فلزی ارزان قیمت و بادوام را امکان‌پذیر ساخت. عصر آهن، همچنین، با ظهور نظام‌های سلسله مراتبی، همراه با قبیله‌ها و سرکردگان و مهتران، و تقویت استحکامات دفاعی، از قبیل دژتپه‌ها و حصارها، مقارن بود. صنعت نمک در اقتصاد اقوام هالشتات، یعنی قدیمی‌ترین فرهنگ عصر آهن در اروپای مرکزی، نقش عمده‌ای ایفا کرد. در قرن 19 گورستانی فوق العاده غنی در هالشتات حفاری شد و گورهایی متعلق به دورۀ گذار از عصر مفرغ به عصر آهن آشکار شدند. اشیایی از هر دو فلز به دست آمد، و مرحله‌های تطّور شمشیرهایی از جنس هر دو فلز، زمینه‌ساز ایجاد گاه‌شماری نسبی شد. آخرین مناصب هالشتات پیش‌در آمد نظام‌های مبتنی بر سلسله مراتبی سلتی انگاشته می‌شوند. نام این فرهنگ از نوعی کاوشگاه در دریاچۀ نوشاتل سوئیس گرفته شده است. فرهنگ‌های گوناگون لا تن، که سلتی به شمار می‌آیند، بر اثر تماس‌های تجاری میان تمدن‌های پیشرفتۀ شهری مدیترانه و اجتماعات زراعت پیشۀ هالشتات در شمال کوه‌های آلپ شکل گرفتند. در این فرهنگ از آهن به فراوانی برای ساختن اشیای عمومی و وسایل نظامی، و از مفرغ و طلا عمدتاً برای ساخت زیورآلات استفاده می‌شد. در مناطقی که به امپراتوری روم پیوستند، عصر آهن جای خود را، بنابر اصطلاحات باستان‌شناختی، به دورۀ رومی می‌دهد. در جاهای دیگر، عصر آهن تا غلبۀ فرهنگ نویسای دیگری، که غالباً مسیحیت بود، ادامه می‌یابد. در اسکاندیناوی، پژوهشگران عصر آهن رومی، دوره‌های مهاجرت‌ها و دورۀ وایکینگ‌ها را «عصر آهن» می‌انگارند. زیرا همگی عموماً دوره‌های ماقبل تاریخی (یا پیشاتاریخی)اند و در دوره‌های تاریخی طبقه بندی نمی‌شوند. در انگلستان، عصر آهن از حدود 700پ‌م آغاز می‌شود و تا هجوم رومیان در 43م ادامه می‌یابد. فرهنگ عصر آهن پس از این تاریخ نیز، به‌ویژه در کورنوال، همچنان ادامه یافت.