بنای هارونیه: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
بَنایِ هارونیِه | بَنایِ هارونیِه | ||
کاربری و تاریخ احداث این بنا بهدرستی مشخص نیست. در متون یا افواه مردم، این بنا مسجد جامع شهر قدیم توس، نقارهخانه، یا زندان هارونالرشید، خوانده شده است. بعضی دیگر آن را آرامگاه امام محمد | (یا: گنبد هارونیه) بنای تاریخی، در [[مشهد، شهرستان|شهرستان مشهد]]، بخش مرکزی، دهستان [[توس]]، در فاصلۀ ۶۰۰متریِ [[فردوسی طوسی، آرامگاه|آرامگاه فردوسی]]. کاربری و تاریخ احداث این بنا بهدرستی مشخص نیست. در متون یا افواه مردم، این بنا مسجد جامع شهر قدیم توس، نقارهخانه، یا زندان هارونالرشید، خوانده شده است. بعضی دیگر آن را آرامگاه [[غزالی، محمد (۱۹۱۷ـ ۱۹۹۶)|امام محمد غزالی]]، و برخی خانقاه خواجه عثمان بن هارون دانستهاند. از آنجا که این بنا از آثار قرن ۲ق بهشمار نمیرود، انتساب آن به زندان هارونالرشید درست نیست. [[هرتسفلد، ارنست امیل (۱۸۷۹ـ۱۹۴۸)|هرتسفلد]]<ref>Hertzfeld | ||
</ref> آن را مربوط به اواخر دورۀ | </ref> آن را مربوط به اواخر دورۀ [[سلجوقیان|سلجوقی]]، و [[پوپ، آرتور اپام (فینیکس ۱۸۸۱ـ شیراز ۱۹۶۹)|آرتور پوپ]]<ref>Arthur Pope</ref> آن را از آثار اواخر قرن ۸ق میداند. رابرت هیلنبراند<ref>Robert Hillenbrand</ref> و کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند قدیمیترین بخش بنا، گنبدخانۀ آن است که احتمالاً به دورۀ سلجوقی تعلق دارد؛ [[ایوان]] سوی جنوبی گنبدخانه و دیگر فضاها در دورههای بعد به گنبدخانه الحاق شدهاند. پوش خارجی گنبدِ دوپوش فروریخته بود، که در دورۀ اخیر بازسازی شد. در کاوشهای سالهای اخیر، آثار معماری بسیاری در اطراف بنای هارونیه بهدست آمد، که مؤید پیوند این بنا با بافت شهری است. امروزه بنای هارونیه، یگانه ساختمان باقیمانده از شهر قدیم توس بهشمار میرود. این اثر در ۱۳۱۰ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. | ||
---- | ---- | ||
[[Category:جغرافیای ایران]] [[Category:خراسان رضوی]] [[Category:معماری]] [[Category:ابنیه سنتی ایران]] | [[Category:جغرافیای ایران]] [[Category:خراسان رضوی]] [[Category:معماری]] [[Category:ابنیه سنتی ایران]] |
نسخهٔ ۲۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۲۸
بَنایِ هارونیِه
(یا: گنبد هارونیه) بنای تاریخی، در شهرستان مشهد، بخش مرکزی، دهستان توس، در فاصلۀ ۶۰۰متریِ آرامگاه فردوسی. کاربری و تاریخ احداث این بنا بهدرستی مشخص نیست. در متون یا افواه مردم، این بنا مسجد جامع شهر قدیم توس، نقارهخانه، یا زندان هارونالرشید، خوانده شده است. بعضی دیگر آن را آرامگاه امام محمد غزالی، و برخی خانقاه خواجه عثمان بن هارون دانستهاند. از آنجا که این بنا از آثار قرن ۲ق بهشمار نمیرود، انتساب آن به زندان هارونالرشید درست نیست. هرتسفلد[۱] آن را مربوط به اواخر دورۀ سلجوقی، و آرتور پوپ[۲] آن را از آثار اواخر قرن ۸ق میداند. رابرت هیلنبراند[۳] و کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند قدیمیترین بخش بنا، گنبدخانۀ آن است که احتمالاً به دورۀ سلجوقی تعلق دارد؛ ایوان سوی جنوبی گنبدخانه و دیگر فضاها در دورههای بعد به گنبدخانه الحاق شدهاند. پوش خارجی گنبدِ دوپوش فروریخته بود، که در دورۀ اخیر بازسازی شد. در کاوشهای سالهای اخیر، آثار معماری بسیاری در اطراف بنای هارونیه بهدست آمد، که مؤید پیوند این بنا با بافت شهری است. امروزه بنای هارونیه، یگانه ساختمان باقیمانده از شهر قدیم توس بهشمار میرود. این اثر در ۱۳۱۰ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.