فیلم نوآر: تفاوت میان نسخه‌ها

(یا: فیلم سیاه) اصطلاحی فرانسوی. به فیلم‌های جناییِ سیاه و بدبینانه اطلاق می‌شود. فیلم‌‌نُوآر که در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ در هالیوود شکل گرفت از نظر درون‌مایه از ادبیات «خشن» و از نظر سبکی از [[اکسپرسیونیسم (سینما)|اکسپرسیونیسم]] آلمان<ref>German expressionism</ref> و رئالیسم شاعرانۀ فرانسه<ref>French poetic realism </ref> و محدودیت‌های ساخت فیلم‌های درجه دو<ref>B films</ref> تأثیر پذیرفته است. دو نمونۀ معروف این نوع سینما عبارت‌اند از ''غرامت مضاعف''<ref>''Double Indemnity''</ref> (۱۹۴۴) اثر [[وایلدر، بیلی (۱۹۰۶ـ ۲۰۰۲)|بیلی وایلدر]]<ref>Billy Wilder</ref> و ''در مکانی متروک''<ref>''In a Lonely Place''</ref> (۱۹۵۰) ساختۀ [[ری، نیکلاس (۱۹۱۱ـ ۱۹۷۹)|نیکلاس رِی]]<ref>Nicholas Ray</ref>. فیلم‌های نُوآر کلاسیک، تصویری غم‌بار از جامعۀ امریکا ارائه می‌دادند. دنیای این فیلم‌ها، همچون ''از دلِ گذشته‌ها''<ref>''Out of the Past'' </ref> (۱۹۴۷، به کارگردانی ژاک تورنُر<ref>Jacques Tourneur</ref>)، ''اجتماع بزرگ''<ref>''The Big Combo'' </ref> (۱۹۵۵، به کارگردانی جوزف اچ لوئیس<ref>Joseph H Lewis</ref>) و ''نشانی از شر''<ref>''Touch of Evil'' </ref> (۱۹۵۸، ساختۀ [[ولز، اورسون (۱۹۱۵ـ۱۹۸۵)|اورسون ولز]]<ref>Orson Welles </ref>) شبِ بی‌پایانی است که در آن، شهر همچون دوزخی مدرن و انباشته از فرومایگان و صاحب‌منصبان فاسد و زنان افسونگر و بی‌ترحم و تبهکاران روان‌پریش است. لحن بدبینانۀ این فیلم‌ها تفاوت آشکاری با نگرش کلی سینمای هالیوود در سال‌های پیش از جنگ جهانی دوم داشت. اصطلاح فیلم‌نُوآر را نخستین‌بار منتقدان فرانسوی به‌کار بردند. پذیرش جهانی این اصطلاح، به ارزیابی دوبارۀ فیلم‌های قدیمی و ظهور موج تازه‌ای از «فیلم نئونُوار<ref>neo-noir </ref>»، همچون ''محلۀ چینی‌ها''<ref>''Chinatown''</ref> (۱۹۷۴) اثر [[پولانسکی، رومن (۱۹۳۳)|رومن پولانسکی]]<ref>Polanski </ref> و ''تلاطم شبانه''<ref>''Night Moves''</ref> (۱۹۷۵) ساختۀ [[پن، آرتور (۱۹۲۲)|آرتور پن]]<ref>Arthur Penn </ref>، انجامید. در دهۀ ۱۹۹۰ فیلم‌نُوآر رنگی با پردۀ عریض به یکی از ارکان سینمای ژانر (گونه)<ref>genre cinema</ref> تبدیل شد که برخی از نمونه‌های آن عبارت‌اند از ''محل حادثه''<ref>The Hot Spot</ref> (۱۹۹۰، ساختۀ [[هاپر، دنیس (۱۹۳۶)|دنیس هاپر]]<ref>Dennis Hopper</ref>)، ''کاملاً مخفیانه''<ref>''Deep Cover'' </ref> (۱۹۹۲، اثر بیل دیوک<ref>Bill Duke</ref>)، ''سگدانی''<ref>''Reservoir Dogs''</ref> (۱۹۹۲، ساختۀ [[تارانتینو، کوینتین (۱۹۶۳)|تارانتینو]]<ref>Tarantino </ref>)، و ''آخرین اغواگری''<ref>''The Last Seduction'' </ref> (۱۹۹۴، به کارگردانی جان دال<ref>John Dahl</ref>).