وایلدر، بیلی (۱۹۰۶ـ ۲۰۰۲)

کورنل وایلد Cornel Wilde
زادروز	نیویورک ۱۹۱۵م
درگذشت	۱۹۸۹م
ملیت	امریکایی
شغل و تخصص اصلی	بازیگر و کارگردان
آثار	طعمۀ برهنه (۱۹۶۶)، ساحل سرخ (۱۹۶۷)، و نابودی علفزار (۱۹۷۰)
گروه مقاله	سینما

بیلی وایلدر

وایْلْدِر، بیلی (۱۹۰۶ـ ۲۰۰۲)(Wilder, Billy)

وايْلْدِر، بيلي

کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس امریکایی، زادۀ اتریش. در فیلم‌های او نوعی طنز تلخ و نگاه بدبینانه به جامعۀ‌ امریکا به‌چشم می‌خورد. ازجمله فیلم‌های اوست: غرامت مضاعف (۱۹۴۴) که از نخستین نمونه‌های فیلم ‌نُوار است؛ تعطیلات ازدست‌رفته ( ۱۹۴۵)، سانست بولوارد (بلوار سانست) (۱۹۵۰)، و کمدی‌های بعضی‌ها داغشو دوست دارن (۱۹۵۹) و آپارتمان (۱۹۶۰). بیلی وایلدر کارش را با فیلم‌نامه‌نویسی در آلمان آغاز کرد و نخستین فیلمش را در فرانسه ساخت. در ۱۹۳۴ به امریکا رفت و بر روی چند فیلم‌نامه برای ارنست لوبیچ کار کرد. نخستین فیلم او در هالیوود بزرگ و کوچک (۱۹۴۲) نام داشت؛ سپس همکارفیلم‌نامه‌نویس و کارگردان چند فیلم کلاسیک هالیوود بود و موقعیتش را در مقام استاد آثار کمدی و جدی تثبیت کرد. بیلی وایلدر دوبار جایزۀ اسکار بهترین کارگردانی و سه‌بار جایزۀ بهترین فیلم‌نامه را دریافت کرده است. برخی از فیلم‌های فراوان او عبارت‌اند از پنج قبر تا قاهره (۱۹۴۳)، تک‌خال در آستین (۱۹۵۱)، بازداشتگاه ۱۷‌ (۱۹۵۳)، سابرینا (۱۹۵۴)، عشق در بعدازظهر (۱۹۵۷)، شاهد برای پی‌گرد (۱۹۵۷)، یک دو سه (۱۹۶۳)، و شیرینیِ شانسی (۱۹۶۶). در ۱۹۸۶ جایزۀ یک عمر فعالیت سینمایی از سوی مؤسسۀ فیلم امریکا و در ۱۹۸۷ جایزۀ یادمان اروینگ تالبرگ به او اعطا شده است.

 

---