تیسین: تفاوت میان نسخه‌ها

 

تیسْیَن (ح ۱۴۸۷م ـ ۱۵۷۶)(Titian)<br>

}}(به ایتالیایی: تیتسیانو وچلّیو<ref>Tiziano Vecellio</ref>). نقاش ایتالیایی. از بزرگ‌ترین هنرمندان رنسانس متعالی<ref>High Renaissance </ref> بود. در دورۀ طولانی هنرآفرینی‌اش، به مقام نقاش دربار شارل پنجم<ref>Charles V </ref>، فرمانروای امپراتور مقدس روم<ref>Holy Roman Emperor </ref>، و پسرش فیلیپ دوم<ref>Philip II </ref>، پادشاه اسپانیا، دست یافت. آثار بسیاری شامل تک‌چهره و نقاشی دینی و اساطیری خلق کرد؛ ازجمله ''باکوس و آریادنه''<ref>''Bacchus and Ariadne''</ref> (۱۵۲۰ـ۱۵۲۳؛ نگارخانۀ ملی لندن<ref>National Gallery, London </ref>) و ''ونوس و آدونیس''<ref>''Venus and Adonis''</ref> (۱۵۵۴؛ پرادو<ref>Prado </ref>، مادرید)، و ونوس اوربینو<ref>Venus of Urbino </ref> (۱۵۳۸؛ اوفیتسی<ref>Uffizi</ref>، فلورانس<ref>Florence </ref>). از حدود ۱۵۱۸ شهرتش رو به فزونی نهاد، و نقاشی ''عروج مریم''<ref>''The Assumption of the Virgin'' </ref> (کلیسای فراری<ref>Church of the Frari </ref>، ونیز) و ''خاکسپاری''<ref>''The Entombment'' </ref> (لوور<ref>Louvre </ref>، پاریس) از آثار دینی بزرگ او در این دوره‌اند. در ۱۵۳۳ به امپراتور شارل پنجم معرفی شد، و تک‌چهره‌ای از او کشید. حضور بسیاری از شاهکارهای تیسین در موزه‌های امپراتوری، و موزۀ پرادو، نشان از ارج و قُربی دارند که نزد شارل پنجم و جانشین وی، فیلیپ دوم، به‌دست آورد؛ در آن هنگام آوازۀ جهانی یافت، و سلاطین اروپا بر سر تملّکِ «نقاشی‌های شاعرانه» یا پوئزی<ref>poesie </ref> (نامی که بر آثار اسطوره‌ای خود با پیکرهای برهنۀ<ref>nude figures </ref> خیره‌کننده‌شان نهاد)، و تک‌چهره‌سازی‌های وی با یکدیگر رقابت می‌کردند. در چند مرکز اروپایی کار کرد: در ونیز، که در ۱۵۳۷ ''نبرد کادوره''<ref>''Battle of Cadore'' </ref> را نقاشی کرد (این اثر در آتش‌سوزی ۱۵۷۷ نابود شد)؛ در میلان که در ۱۵۴۱ در معیّت امپراتور بود؛ در رم که در ۱۵۴۵ به دعوت پاپ به آن‌جا رفت؛ و در آوگسبورگ<ref>Augsburg </ref> که در ۱۵۴۸ تک‌چهرۀ فیلیپ را کشید. از آن پس بیشتر در ونیز هنر آفرید؛ آثار متأخرش سرشار از احساس و ابداعات فنی نظرگیرند. تیسین براثر طاعون درگذشت. اوراتسیو<ref>Orazio </ref>، پسر و دستیارش، نیز از همین بیماری درگذشت. ولاسکز<ref>Velázquez </ref>، روبنس<ref>Rubens </ref>، و پوسن<ref>Poussin </ref>، از خیل نقاشان بزرگی بودند که از دستاوردهای او تأثیر گرفتند. تیسین در پیئوه دی کادوره<ref>Pieve di Cadore </ref> در آلپ‌های ونیز<ref>Venetian Alps </ref> به‌دنیا آمد؛ ظاهراً منظرۀ پس‌زمینۀ بیشتر آثارش از آن‌جاست. در ۹سالگی نزد موزائیک‌سازانی<ref>mosaicist </ref> در ونیز شاگردی کرد و سپس شاگرد جووانّی بلّینی<ref>Giovanni Bellini </ref> شد و جورجونه<ref>Giorgione</ref> هم‌شاگردی‌اش بود. گمان می‌رود که در ۱۵۰۷ـ۱۵۰۸ تزیین بورس آلمان<ref>Fondaco de’ Tedeschi </ref> را (که اکنون از بین رفته است) همراه با جورجونه اجرا کرده باشد. از قرار معلوم آثار ناتمام جورجونه را پس از مرگش در ۱۵۱۰، به‌پایان رساند. چندی نگذشت که از حال‌وهوای شهوت‌برانگیز و شاعرانۀ آثار جورجونه، سبک شخصی خویش را پروراند. شیوه‌ای سنجیده و پیچیده داشت، و رنگ‌های سردتر را بر زیرساختی از رنگ قرمز رُسی می‌گذاشت و به‌تناوب، لایه‌لایه از رنگ‌های شفاف استفاده می‌کرد، و گاهی به‌جای قلم‌مو با انگشت محوکاری می‌کرد، و سپس چند لکۀ قاطع را برای تأکید می‌افزود. از این طریق به درون‌مایۀ رنگی و بافت پرکار بی‌نظیر خویش دست یافت.[[پرونده: 14303100.jpg | بندانگشتی|چهره تيسْيَن]]سبکی را که در کهنسالی درپیش گرفت، می‌توان به‌سبب رنگ‌گذاری مُقطّع، و دل‌مشغولی به جلوه‌های نوری، «امپرسیونیستی<ref>Impressionist </ref>» نامید. چیره‌دستی‌اش در تک‌چهره‌سازی در تابلوهای بسیاری، ازجمله ''تک‌چهرۀ یک مرد''<ref>''Portrait of a Man'' </ref> که سابقاً ''آریوستو''<ref>''Ariosto''</ref> خوانده می‌شد (نگارخانۀ ملی، لندن)، ''شارل پنجم'' (نگارخانۀ قدیمی، مونیخ<ref>Alte Pinakothek, Munich</ref>)، تک‌چهره‌های دخترش لاوینیا<ref>Lavinia </ref> و خودنگاری نظرگیرش در کهنسالی (موزۀ پرادو) مشهود است. از شاهکارهای او در قصه‌گوییِ تصویری و نقاشی پیکر برهنه، سه اثر برای کاخ آلفونسوی اول از خاندان اِسته<ref>Este</ref> در فِرّارا<ref>Ferrara</ref> درخور ذکرند، که عبارت‌اند از ''باکوس و آریادنه''، ''باکانال''<ref>''Bacchanal'' </ref>، و ''پرستش ونوس''<ref>''Worship of Venus''</ref> (موزۀ پرادو).<!--14303100-->