آلنده، سالوادور (۱۹۰۸ـ۱۹۷۳): تفاوت میان نسخه‌ها

Salvador Allende
سالوادور آلنده; Salvador Allende
زادروز	بالپارائیسو ۱۹۰۸م;
درگذشت	۱۹۷۳م
ملیت	شیلیایی
تحصیلات و محل تحصیل	رشتۀ پزشکی در دانشگاه شیلی
شغل و تخصص اصلی	دولتمرد
گروه مقاله	تاریخ جهان

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۱۲

آلنده، سالوادور (۱۹۰۸ـ۱۹۷۳م)(Allende, Salvador)

دولتمرد چپ‌گرای اهل شیلی و رئیس‌جمهور آن کشور (۱۹۷۰ـ۱۹۷۳م). نامزد ائتلاف جبهۀ مردمی بود که به ریاست ‌جمهوری رسید، اما هرگز نتوانست ائتلاف انتخاباتی را در حکومت حفظ کند. شکست او در حل مسائل اقتصادی کشور یا رویارویی با خرابکاری سیاسی بهانه‌ای شد که ارتش با حمایت سازمان سیا (۱۹۷۳م) علیه او کودتا کند، که در این کودتا او و بسیاری از طرفدارانش کشته شدند. آلنده زادۀ بالپارائیسو^[۱] بود و در دانشگاه شیلی در رشتۀ پزشکی تحصیل کرد، و در دهۀ ۱۹۳۰م از طرفداران مارکسیسم بود و در ۱۹۳۷م عضو کنگره و در ۱۹۴۵م عضو سنا شد. او نامزد انتخابات ریاست‌ جمهوری در ۱۹۵۲، ۱۹۵۸، و ۱۹۶۴م بود. در همۀ این انتخابات، او از پشتیبانی جنبش‌های سوسیالیست و کمونیست برخوردار بود، اما مغلوب دموکرات‌های مسیحی و ملی‌گرایان شد. در زمان رئیس‌جمهوری‌اش، سوسیالیسم او، ازجمله اصلاحات ارضی، ملی‌کردن بانکداری، و معادن مس متعلق به امریکاییان، سبب گردید که سازمان سیا او را کمونیست تلقی کند و در کودتایی دخالت داشته باشد که ژنرال اوگوستو پینوشه را به قدرت رساند. او نخستین رهبر مارکسیستی بود که با روش دموکراتیک به قدرت رسید و انتخاب او سبب گرایش به چپ در سیاست شیلی شد.

↑ Valparaíso

[1] Valparaíso

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{جعبه زندگینامه|عنوان=سالوادور آلنده|نام=Salvador Allende|نام دیگر=|نام اصلی=|نام مستعار=|لقب=|زادروز=بالپارائیسو ۱۹۰۸م|تاریخ مرگ=۱۹۷۳م|دوره زندگی=|ملیت=شیلی|محل زندگی=|تحصیلات و محل تحصیل=رشتۀ پزشکی در دانشگاه شیلی|شغل و تخصص اصلی=خواننده و ترانه‌سرا|شغل و تخصص های دیگر=|سبک=|مکتب=|سمت=رئیس‌جمهور شیلی (۱۹۷۰ـ۱۹۷۳)|جوایز و افتخارات=|آثار=|خویشاوندان سرشناس=|گروه مقاله=تاریخ جهان|دوره=|فعالیت های مهم=|رشته=|پست تخصصی=|باشگاه=}}
+{{جعبه زندگینامه|عنوان=سالوادور آلنده|نام=Salvador Allende|نام دیگر=|نام اصلی=|نام مستعار=|لقب=|زادروز=بالپارائیسو ۱۹۰۸م|تاریخ مرگ=۱۹۷۳م|دوره زندگی=|ملیت=شیلیایی|محل زندگی=|تحصیلات و محل تحصیل=رشتۀ پزشکی در دانشگاه شیلی|شغل و تخصص اصلی=دولتمرد|شغل و تخصص های دیگر=|سبک=|مکتب=|سمت=رئیس‌جمهور شیلی (۱۹۷۰ـ۱۹۷۳م)|جوایز و افتخارات=|آثار=|خویشاوندان سرشناس=|گروه مقاله=تاریخ جهان|دوره=|فعالیت های مهم=|رشته=|پست تخصصی=|باشگاه=}}
 [[پرونده:10204700-1.jpg|بندانگشتی|سالوادور آلنده]]
-آلنده، سالوادور (۱۹۰۸ـ۱۹۷۳)(Allende, Salvador)<br />
+آلنده، سالوادور (۱۹۰۸ـ۱۹۷۳م)(Allende, Salvador)<br />
-دولتمرد چپ‌گرای اهل [[شیلی]] و رئیس‌جمهور آن کشور (۱۹۷۰ـ۱۹۷۳). نامزد ائتلاف جبهۀ مردمی بود که به ریاست ‌جمهوری رسید، اما هرگز نتوانست ائتلاف انتخاباتی را در حکومت حفظ کند. شکست او در حل مسائل اقتصادی کشور یا رویارویی با خرابکاری سیاسی بهانه‌ای شد که ارتش با حمایت سازمان سیا (۱۹۷۳) علیه او کودتا کند، که در این کودتا او و بسیاری از طرفدارانش کشته شدند. آلنده زادۀ بالپارائیسو<ref>Valparaíso</ref> بود و در دانشگاه شیلی در رشتۀ پزشکی تحصیل کرد، و در دهۀ ۱۹۳۰ از طرفداران مارکسیسم بود و در ۱۹۳۷ عضو کنگره و در ۱۹۴۵ عضو سنا شد. او نامزد انتخابات ریاست‌ جمهوری در ۱۹۵۲، ۱۹۵۸، و ۱۹۶۴ بود. در همۀ این انتخابات، او از پشتیبانی جنبش‌های سوسیالیست و کمونیست برخوردار بود، اما مغلوب دموکرات‌های مسیحی و ملی‌گرایان شد. در زمان رئیس‌جمهوری‌اش، سوسیالیسم او، ازجمله اصلاحات ارضی، ملی‌کردن بانکداری، و معادن مس متعلق به امریکاییان، سبب گردید که سازمان سیا او را کمونیست تلقی کند و در کودتایی دخالت داشته باشد که ژنرال [[پینوشه، اوگوستو (۱۹۱۵ـ۲۰۰۷)|اوگوستو پینوشه]] را به قدرت رساند. او نخستین رهبر مارکسیستی بود که با روش دموکراتیک به قدرت رسید و انتخاب او سبب گرایش به چپ در سیاست شیلی شد.<br /> &nbsp;
+دولتمرد چپ‌گرای اهل [[شیلی]] و رئیس‌جمهور آن کشور (۱۹۷۰ـ۱۹۷۳م). نامزد ائتلاف جبهۀ مردمی بود که به ریاست ‌جمهوری رسید، اما هرگز نتوانست ائتلاف انتخاباتی را در حکومت حفظ کند. شکست او در حل مسائل اقتصادی کشور یا رویارویی با خرابکاری سیاسی بهانه‌ای شد که ارتش با حمایت سازمان [[سیا]] (۱۹۷۳م) علیه او کودتا کند، که در این کودتا او و بسیاری از طرفدارانش کشته شدند. آلنده زادۀ بالپارائیسو<ref>Valparaíso</ref> بود و در دانشگاه شیلی در رشتۀ پزشکی تحصیل کرد، و در دهۀ ۱۹۳۰م از طرفداران [[مارکسیسم]] بود و در ۱۹۳۷م عضو کنگره و در ۱۹۴۵م عضو [[سنا]] شد. او نامزد انتخابات ریاست‌ جمهوری در ۱۹۵۲، ۱۹۵۸، و ۱۹۶۴م بود. در همۀ این انتخابات، او از پشتیبانی جنبش‌های سوسیالیست و کمونیست برخوردار بود، اما مغلوب دموکرات‌های مسیحی و ملی‌گرایان شد. در زمان رئیس‌جمهوری‌اش، سوسیالیسم او، ازجمله اصلاحات ارضی، ملی‌کردن بانکداری، و معادن [[مس (شیمی)|مس]] متعلق به امریکاییان، سبب گردید که سازمان سیا او را کمونیست تلقی کند و در کودتایی دخالت داشته باشد که ژنرال [[پینوشه، اوگوستو (۱۹۱۵ـ۲۰۰۷)|اوگوستو پینوشه]] را به قدرت رساند. او نخستین رهبر مارکسیستی بود که با روش دموکراتیک به قدرت رسید و انتخاب او سبب گرایش به چپ در سیاست شیلی شد.<br /> &nbsp;
 &nbsp;